10. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Beceri Temelli Etkinlik Kitabı Sayfa 35 Cevapları Meb Yayınları‘na ulaşabilmek ve dersinizi kolayca yapabilmek için aşağıdaki yayınımızı mutlaka inceleyiniz.
10. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Beceri Temelli Etkinlik Kitabı Cevapları Sayfa 35
Aşağıdaki metin ve görsellerden yararlanarak soruları cevaplandırınız. (Metinler düzenlenmiştir.)
Göktürk Yazısı
Göktürklerin kullandığı yazı birçok bakımdan millî çizgiler taşır. (…) Bu yazıda ok-uk sesleriyle okunan, birleşik bir harfin ok şeklinde olması; kalın ya sesini veren başka bir harfin yay biçiminde yazılması, Göktürk yazıları üzerinde Türkçenin, Türk sanat ve zekâsının işlediğini gösterir. Aynı yazıda Eb-b okunan bir harf, eski Türklerin eb-ev dedikleri çadır biçimindedir. İnce s harfi de sünğü-süngü biçiminde, düz ve keskin bir çizgidir.
(…)
Göktürk yazısında 38 harf vardır: 4 tane sesli, 9 tane birleşik ve 25 tane sessiz. Bazı seslilerin ince ve kalınları için ayrı harfler düşünülmediği hâlde, birçok sessiz harfin kalınları ve inceleri için başka başka şekiller bulunmuştur.
Sesli harflerden (Görsel 1) hem A hem E sesi veren harf, kalın bir sessiz harfin yanında A, ince bir sessiz harfin yanında ise E okunur. Mesela, kalın R için başka, ince R için başka harf bulunduğundan, bu sesli harf, kalın R’yi Ra; ince R’yi de Re okutur.
(…)
Gök-Türk yazısında, biri kalın, diğeri ince okunmak üzere, ikişer şekli olan sessiz harfler B, T, S, D, R, G, L, N, Y (Görsel 2) harfleridir. Bir şekilde biri sesli, biri sessiz yahut ikisi de sessiz iki harfin birleştiği yani bir tek şekilde iki harf sesi veren işaretler de vardır (Görsel 3).
Uygur Yazısı
Arap alfabesi gibi, sağdan sola doğru yazılan Uygur yazısının 14-18 harfi vardır. Türk dilinin musikisini bu kadar az harfle seslendirmek mümkün olamayacağından eski Türkler arasında kullanılan alfabelerin en yetersizi budur. Uygur yazısında insan ağzının birbirine yakın sesleri için genellikle bir tek harf kullanılır. Mesela p, b, f sesleri için bu yazıda ancak bir harf bulunmaktadır. S ve k sessiz harfleri de yine bir tek işarette birleştirilmiştir. O, u, ö, ü gibi dört mühim sesli harfin seslendirme vazifesi de tek bir harfe verilmiştir. Bu harflerin kelime başındaki yazılışları başka, kelime ortasındaki tekilleri başka, kelime sonundaki biçimleri yine başkadır. Mevcut harflerin birbirine çok benzemesi yanında, aynı harfin üç ayrı şekli bulunması, alfabenin hatırı sayılır güçlükleri arasındadır.
Bugün elimizde Uygur yazısı ile yazılmış epeyce eser vardır. Bunların mühim bir kısmı dinî eserlerdir.
- Cevap: Bu sayfada cevap bulunmamaktadır.
10. Sınıf Meb Yayınları Türk Dili ve Edebiyatı Beceri Temelli Etkinlik Kitabı Sayfa 35 Cevabı ile ilgili aşağıda bulunan emojileri kullanarak duygularınızı belirtebilir aynı zamanda sosyal medyada paylaşarak bizlere katkıda bulunabilirsiniz.
