10. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Beceri Temelli Etkinlik Kitabı Sayfa 329 Cevapları Meb Yayınları‘na ulaşabilmek ve dersinizi kolayca yapabilmek için aşağıdaki yayınımızı mutlaka inceleyiniz.
10. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Beceri Temelli Etkinlik Kitabı Cevapları Sayfa 329
Aşağıdaki metni okuyunuz. Metinden hareketle soruları cevaplayınız. (Metin, aslına sadık kalınarak alınmıştır.)
Bozkurt Destanı
Türklerin ilk atası, Batı Denizinin batı kıyılarında oturuyordu. Bunun halkı, Hunların bir bölümü idi ve Aşine adını taşıyordu. Aşine boyu, komşu milletlerden biri tarafından baskınla yok edildi. Bunlardan ancak bir oğlan sağ kaldı. Düşmanlar bu oğlana acıdılar. Onu öldürmediler; bir kamışlığa bıraktılar. Düşman gidince bir dişi kurt bu çocuğa baktı. Onu iyi etti. Yiyecek getirip bu oğlanı besledi.
(…)
Düşman hanı, çocuğun sağ kaldığını duydu. Adamlarını gönderip onu öldürmek diledi. Asker geldiği zaman kurdu gencin yanında gördü. Tehlikeyi sezen kurt, bir Tanrı yardımına uğramış gibi, genci oradan alıp denizin doğusuna götürdü. Altay Dağlarının ortasına getirdi. Her tarafı dağlarla çevrili bir mağarada on çocuk doğurdu. Yine burada yeşilliklerle dolu geniş bir meydan vardı. On oğlan büyüyüp evlendiler. Her birinden bir boy türedi. Bunlardan biri Aşine boyu idi. Aşine, bütün kardeşlerinin en akıllısı olduğu için, Türklere hükümdar oldu. Soyunu unutmadığını göstermek için de çadırının kapısı önüne, üzerinde kurt başı bulunan bir bayrak dikti. Birçok yıllardan sonra, Aşine kavmine Asençe denilen biri hükümdar oldu. Yeni hakan, kavmini dağlık yerden çıkardı.
(…)
Bir boyun bir düşman boy tarafından yok edilip sadece bir çocuk bırakılması; çocuğun kurt tarafından beslenmesi, Türk destanlarının en eski motiflerinden biridir. Milattan 119 yıl önce batı ülkelerini gezerek Çin imparatoruna rapor veren devlet adamı Çjan- Ken’in notlarında bu efsaneyi bütünleyen mühim çizgiler vardır ki şöyle diyor:
“Hun ülkesinde bulunduğum zaman duydum ki Usun Hanı, Gunmo unvanını taşıyor. Gunmo’nun babası Hunların batısındaki bir ülkeye sahipti. Gunmo’nun babası bir savaşta Hunlar tarafından öldürüldü. Yeni doğmuş olan Gunmo’yu kırlara attılar. Kuşlar çocuğu sineklerden koruyor; bir dişi kurt sütüyle besliyordu. Hun Hanı buna şaştı. Bu çocuğu Tanrı saydı. Onu kendi terbiyesine aldı, büyüttü. Babasının ülkesini ona geri verdi.”
Nihat Sâmi Banarlı, Resimli Türk Edebiyat Tarihi
1. Okuduğunuz destanda hangi hayalî ve olağanüstü ögelere yer verilmiştir? Bu hayalî ve olağanüstü ögelerin metinde kullanılması sizce anlatımı nasıl etkilemiştir? Düşüncelerinizi açıklayınız.
- Cevap: Okuduğumuz destanda dişi kurdun yaralı çocuğa bakması, onu iyileştirmesi, kurt sütü ile beslemesi, onunla evlenmesi, ondan gebe kalması, genci düşmanlarından kaçırması ve on çocuk doğurması olağanüstü ögelerdir. Bu olağanüstü ögelerin metinde kullanılması okuyucuda dikkat ve merak duygusu uyandırmıştır. Bence destandaki olağanüstü ögeler anlatımı olumlu yönde etkilemektedir. Metinde anlatılan olaylar bu ögeler sayesinde okuyucunun duygu ve düşüncesinde canlanır. Bu ögelerin metinde kullanılması anlatılanların daha kolayca anlaşılmasını ve rahatça akılda kalmasını sağlar. Böylece okuyucu tarafından metin bir çırpıda okunur. Bence olağanüstü ögeler sayesinde soyut kavram ve duygular somut hâle getirilir. Bana göre metinde kullanılan olağanüstü ögeleri kaldırdığımızda geriye tarihî gerçeklik kalır. Bence metindeki olağanüstü unsurlar tamamen düş ürünüdür ve gerçekleşmeleri mümkün olmayan yapılardır. Metindeki olağanüstü ögeleri kaldırdığımızda edebî metin olan metnimiz tarihî metne dönüşür. Bence metinde olağanüstü öge- lerin kulanılması metni daha kolay yorumlamamızı sağlar. Bu nedenle metinde olağanüstü ögelerin kullanılması edebî metin için olmazsa olmaz bir yapıdır.
2. Okuduğunuz destanda Türk milletinin varlığını koruma mücadelesinde ön plana çıkan şahsiyet kimdir? Sizce bu şahsiyet hangi özellikleri ile ön plana çıkmıştır? Nedenleri ile açıklayınız.
- Cevap: Okuduğumuz destanda Türk milletine ait değerleri koruma mücadelesinde ön plana çıkan şahsiyet dişi kurt ile yaralı çocuğun on çocuğundan biri olan Aşinedir. Bence Aşine kardeşlerinin en akıllısıdır. Ayrıca soyunu unutmayan nereden geldiğinin bilincinde olan Aşine Türk milletinin tarihî değerlerine sahip çıktığından örnek bir şahsiyettir. Aşine’nin çadırın kapısı önüne üzerinde kurt başı bulunan bir bayrak dikmesi bence onun soyunu yok olmaktan kurtaran dişi kurdu unutmadığını gösterir. Bence Aşine tarih bilincine sahip örnek bir şahsiyettir.
10. Sınıf Meb Yayınları Türk Dili ve Edebiyatı Beceri Temelli Etkinlik Kitabı Sayfa 329 Cevabı ile ilgili aşağıda bulunan emojileri kullanarak duygularınızı belirtebilir aynı zamanda sosyal medyada paylaşarak bizlere katkıda bulunabilirsiniz.
