10. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Beceri Temelli Etkinlik Kitabı Sayfa 316 Cevapları Meb Yayınları‘na ulaşabilmek ve dersinizi kolayca yapabilmek için aşağıdaki yayınımızı mutlaka inceleyiniz.
10. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Beceri Temelli Etkinlik Kitabı Cevapları Sayfa 316
Döne Sultan üzüldü: “Bakın şu yiğit olacak adamlara. Beni alıp giderler mi, hiç derler mi ki bizi bu kız kurtardı; bunu götürüp muradına erdirelim, demez bunlar.” diye kızdı, söyledi. Köroğlu ile Isabalı at bindiler. Döne Sultanın önüne geldiler.
Döne Sultanın gözleri haziran yağmuruydu. Isabalı:
— Ağlama Döne Sultan, senin de gideceğin günler yakın, dedi.
(…)
Ümit Kaftancıoğlu, Köroğlu Kolları
Kelime Dağarcığı:
azm-i rah etmek: Yolculuğa niyetlenmek. firkat (firkat): Ayrılık. keleş: Yiğit, cesur, bahadır. menzil: Yolculukta dinlenmek amacıyla durulan veya konaklanan yer. sıla: Gurbetteki bir kimse için doğup büyüdüğü ve özlediği yer.
1. Okuduğunuz metinde kahramanlar arasındaki bazı diyalogların manzum olarak ifade edilmesinin anlatıma katkısı nelerdir? Açıklayınız.
- Cevap: Metnin manzum bölümlerinde sözün kahramanlara bırakılması onların duygularının ilk ağızdan ve daha yoğun ifade edilmesini sağlamış, böylece metnin etkileyiciliğini artırmıştır. Manzum bölümlerde söz sanatlarının ve ahenk unsurlarının (ölçü, kafiye, redif, nakarat, kelime grubu tekrarı vs.) kullanılmış olması anlatımı tekdüzelikten kurtarmıştır.
2. Döne Sultanın gözleri haziran yağmuruydu. cümlesini mecazi bir ifade kullanmadan yazınız. Cümlenin asıl şeklinin mi, sizin yazdığınız cümlenin mi metinde kullanılmasını tercih ederdiniz? Gerekçesiyle belirtiniz.
- Cevap:
Döne Sultanın gözlerinden çokça yaş aktı.
Döne Sultan çok ağladı.
Cümlenin asıl şeklinin kullanılmasını tercih ederdim. Çünkü mecazı Mürsel ve teşbih sanatlarıyla sağlanan mecazlı söyleyiş, sözün daha etkileyici olmasını sağlamış ve anlatımı zenginleştirmiştir.
3. Okuduğunuz metinde anlatıcı, bazı durumları doğrudan belirtmemiş, sözcüklerin çağrışım değerinden yararlanmayı tercih etmiştir. Metinde geçen aşağıdaki ifadelerin size çağrıştırdığı ilk kavramı, cümlelerin karşısına yazınız.
Isabalı, yüzünü göklere çevirdi…:
Döne Sultan, parmağını ısırdı.:
Nasıl elini attı, taşı yirmi adım öteye savurdu.:
Keleşler şimdi saçlarını yolmakta.:
- Cevap:
îsabalı, yüzünü göklere çevirdi… : Çaresizlik, dua, yalvarma vs.
Döne Sultan parmağını ısırdı. : Şaşkınlık
Nasıl ki elini attı, taşı yirmi adım öteye savurdu. : Güçlülük
Keleşler şimdi saçlarını yolmakta. : Üzüntü
4. Okuduğunuz metinde Geldiler Döne Sultanın sarayına”, “Padişah duyar, Bolu Beyi duyar; başınız derde girer, sizin de benim de. Bakın şu yiğit olacak adamlara. vs. devrik cümlelerin tercih edilmesinin amacı ne olabilir? Açıklayınız.
- Cevap: Devrik cümlelere çoğunlukla şiir dilinde ve günlük dilde rastlanır. Böyle bir cümle yapısı tercih edilerek daha doğal veya şiirsel bir anlatım amaçlanmış olabilir.
5. Okuduğunuz metinde geçen Bir yandan Döne Sultanı sevmeye başlamış, onun aşkı, bir taraftan Köroğlu’na bağlılığı… cümlesinde okuyucunun hayal gücüne bırakılan bölümünü anlatıcı hangi deyimlerle tamamlayabilirdi? îki örnek veriniz.
- Cevap:
… Isabalı iki arada kalmıştı.
… yârden mi geçersin, serden mi?
… aşağı tükürsen sakal, yukarı tükürsen bıyık.
… Isabalı ikilemde kalmıştı/ikileme düşmüştü.
6. Okuduğunuz metinde yer alan …şimdiye kadar sana böyle yakarmış mıydım? ve Beni alıp giderler mi, hiç derler mi ki bizi bu kız kurtardı?.. ifadeleri cevap beklemeyen soru cümleleridir. Sizce yazılı ve sözlü anlatımda neden bu tür soru cümlelerine başvurulur? Düşüncelerinizi belirtiniz.
- Cevap: Soru cümlelerinin cevap arama dışında onaylatma, rica, kabul etmeme, uyarı vs. anlamları vardır. Gerek yazı dilinde gerekse günlük dilde duygu/düşünceleri soru yoluyla dile getirmek anlatımın daha canlı, çarpıcı ve güçlü olmasını sağlar. Örneğin “Bu sözü ben söylemedim.” cümlesiyle “Bu sözü ben mi söylemişim?” cümlesi aynı düşünceyi dile getirse de soru cümlesi kararlılık ifade eden, itiraza yer bırakmayan ve daha net bir anlatıma sahiptir.
10. Sınıf Meb Yayınları Türk Dili ve Edebiyatı Beceri Temelli Etkinlik Kitabı Sayfa 316 Cevabı ile ilgili aşağıda bulunan emojileri kullanarak duygularınızı belirtebilir aynı zamanda sosyal medyada paylaşarak bizlere katkıda bulunabilirsiniz.
