10. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Beceri Temelli Etkinlik Kitabı Sayfa 273 Cevapları Meb Yayınları‘na ulaşabilmek ve dersinizi kolayca yapabilmek için aşağıdaki yayınımızı mutlaka inceleyiniz.
10. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Beceri Temelli Etkinlik Kitabı Cevapları Sayfa 273
Aşağıdaki metni okuyunuz. Metinden hareketle soruları cevaplayınız. (Metin, aslına sadık kalınarak alınmıştır.)
Şooruk Han’ın Kırgızlara Karşı Savaşı
Şooruk Han’ın ülkesi Tagarma, Dang-Dung Dağlarından Kabak Art ve Torıklı’ya kadar uzanırdı. Şooruk Han’ın merkezi Maymunluk denilen kale idi. Bu Şooruk Han’ın ülkesine Kalmukların sıkıştırmaları neticesinde Kırgız boyları sığınıyordu. Zaten Şooruk’un kendisi ve halkı Kırgızlara kardeş kavimdi. Şooruk’un kurduğu hanlık epeyce önemli bir hanlıktı. Kendisi çok mağrurdu. Bir gün halkına Alaydaki ve Isıkgöl bölgesindeki Kırgızları ve yaylalarını eline geçirmek istediğini ilan edip iki yüz doksan bin asker topladı ve şöyle konuştu: “Kırgız dediğin nedir ki? Oraya buraya kaçıp, göçüp yürüyen bir halk!” diye atıp tuttu. Taşgurgan ile Kabil arasına gelip karargâhını kurdu. Büyük kızının adı Akılay idi. Çok akıllı, zamanın kadınlarının en güzeli ve bilgini idi. On altı yaşındaydı, simsiyah saçı, inci gibi dişleri vardı. Beyaz boynu ince, içtiği, yediği gırtlağında görülecek kadar şeffaf idi. Elleri gümüş çubuk, dudakları gül gibi kırmızı idi. Bu güzel kız, babasını seferden vazgeçirmek istedi. “Gördüğüm düş, bu seferin sonunun felaket olacağına işarettir.” diyerek rüyasını anlattı. “Babacığım sana gördüğüm düşü anlatmak istiyorum. Bu düş bana, gelecek günlerin neler getireceğini haber veriyor. Düşümde kuzeyden fırtına ile korkunç bir sel geldi. Bu sel ile yer ve toprak yığını göçüp dağları, askerlerimizin önünü kapladı. Sel beni götürdü. O sırada altın yapraklı bir çınar ağacına sarıldım ve üzerine çıktım. O zaman, babacığım, sen de benim yanıma çıktın. Hoten ve Şambel aralarını tufan kapladı. Baba, bu düşümün yorumu nedir? ‘Kangaydan gelmiş bir kaçak’ diyerek, Altaydan gelen Kırgız’ diyerek, yanlış bir işe girişerek tahtından ve yurdundan ayrılmayasın, babacığım!” Şooruk Han, kızının gördüğü düş hikâyesini dinledikten sonra: “Kızım, evladım, gençsin, daha çocuksun. Bana akıl öğretme. Falcı mı oldun? Şaman mı oldun? Düşündeki tufan gibi sel Kırgız ilidir. Senin tepesine çıktığın çınar, benim tahtımdır. Tanrı o tahtı benim için koruyacaktır. Zafer tahtına çıkacağım.” dedi.
Davullar vuruldu; zurnalar çalındı; tuğlar, bayraklar havada dalgalandı. Ordu hareket etti. Her gün on bir fersah yol alıyordu.
(Şooruk Han, Kırgızlara bağlı oymaklara ait yedi bin atı yağmalar. Bunu haber alan Manas, Şooruk’la savaşma kararı alır. Manas ve Şooruk’un orduları bir gün akşama kadar savaşır ve dinlenmeye çekilir. Şooruk, Kuyanis adlı büyücüsünü hile yapması için tüccar kılığında Manasın çadırına gönderir. Ancak kim olduğu anlaşılır ve büyücü öldürülür.)
Ertesi sabah Şooruk Han bütün askerlerini savaşa soktu. Bu büyük bir meydan savaşı oldu. Manas, savaşı kesin olarak kazandı. Şooruk Han kaçıp meydanda ölmekten kurtulup ağırlığının yanına geldi ve kızına dert yandı: “Çin’den kaçmış kaçak diye, Moğol’dan kaçmış hırsız diye sağı, solu düşünmeden Kırgızlara saldırdım. Manas’ı tanıyamadım. İşte cezamı buldum. Şimdi Manas’a gidip, başvurup aman dilemekten başka çarem kalmadı.” diyerek Manas’a yaklaşma çaresi aradı. Kendi kızı Akılay başta olmak üzere hazinesinden elinde ne kaldı ise altın, gümüş ve kıymetli taşlarını beraberine alıp Manas’ın huzuruna geldi. Manas galip kumandanın gururunu göstermeyip onu saygı ile karşıladı. Çünkü o da Manas’ın mensup olduğu ırktandı.
(Şooruk’un beraberinde getirdiği otuz kadın Manasın askeriyle evlendirilir. Akılay ise Manasla evlenir.)
Manas Destanı, (Çev. Abdülkadir İnan)
1. Şooruk Han, Kırgızlar üzerine sefer düzenlemek isterken kızı Akılay, babasını bu isteğinden vazgeçirmeye çalışmıştır. Akılay’ın ısrarlı uyarıları, anlattığı “felaket düşü” ve buna rağmen babasının Kırgızların yedi bin atını yağmalaması olayın akışına nasıl bir katkı sağlamıştır?
- Cevap: Olaya hareketlilik kazandırmış, çarpışma ihtimali gerilim meydana getirmiş, okuyucu/dinleyicinin dikkatinin olay üzerine yoğunlaşmasını sağlamış ve merak duygusunu kamçılamıştır.
10. Sınıf Meb Yayınları Türk Dili ve Edebiyatı Beceri Temelli Etkinlik Kitabı Sayfa 273 Cevabı ile ilgili aşağıda bulunan emojileri kullanarak duygularınızı belirtebilir aynı zamanda sosyal medyada paylaşarak bizlere katkıda bulunabilirsiniz.
