10. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Beceri Temelli Etkinlik Kitabı Sayfa 254 Cevapları Meb Yayınları‘na ulaşabilmek ve dersinizi kolayca yapabilmek için aşağıdaki yayınımızı mutlaka inceleyiniz.
10. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Beceri Temelli Etkinlik Kitabı Cevapları Sayfa 254
1. Çocuğum ağlayacak diye kalkmış, gocaya bir şey vermemiş. Yukarıdaki metinde altı çizili sözcük Türkiye Türkçesinde koca şeklinde söylenmektedir. a) Bu sözcük sizde hangi anlamı çağrıştırmaktadır?
- Cevap: Olası Cevaplar: Öğrenci buradaki koca kelimesini “bir kadının evlenmiş olduğu erkek, eş” veya “büyük, geniş” anlamlarıyla yorumlayabilir. (Öğrencinin bu soruya birikimine ve sözcük dağarcığına bağlı olarak farklı cevaplar vermesi beklenir.)
b) Bu sözcüğün anlamlarını TDK Türkçe Sözlük’ten bulunuz ve metinde hangi anlamıyla kullanıldığım belirleyiniz. Sözcüğün metindeki anlamından türeyen kocamak fiilini bir cümle içinde kullanınız.
- Cevap: koca: 1. Büyük, geniş, 2. Kocaman, iri, 3. Yaşlı, ihtiyar, pir, 4. Yüksek, 5. Büyük, ulu. Koca sözcüğü, metinde “yaşlı, ihtiyar, pir” anlamında kullanılmıştır. Olası Cevaplar: Kurt kocayınca köpeğin maskarası olur. (Atasözü) Babaannem kocadığında gözleri de görmez oldu.
2. Ev sahibi, ev sahibi! Bana bir parça yiyecek bir şeyler verin, bana bir hayrınız yok mu? demiş. Yukarıdaki altı çizili sözcüğün yerine metnin bağlamından hareketle farklı sözcükler koyarak cümleyi yeniden yazınız.
- Cevap: Olası Cevaplar: Ev sahibi, ev sahibi! Bana bir parça yiyecek bir şeyler verin, bana bir iyiliğiniz yok mu? (Öğrencilerden hayır kelimesinin karşılığı olarak iyilik, yardım, himmet, fayda vb. sözcüklerinden birini kullanarak cümleyi yeniden düzenlemeleri beklenir.)
3. Metinde geçen ninnide bebek sözcüğünün karşılığı olarak hangi kelimelerin kullanıldığını tespit ediniz. Bu çeşitliliğin Türkçenin hangi özelliğini yansıttığını açıklayınız.
- Cevap: Ninnide bebek sözcüğü yerine yavru, guzu (kuzu) ve dudu kelimeleri kullanılmıştır. Bu çeşitlilik, Türkçedeki anlam zenginliğine ve benzetmeler yoluyla sözcüklere yeni anlamlar kazandırıldığına işaret etmektedir.
4. Türk kültüründeki Hızır motifine dair neler biliyorsunuz? Okuduğunuz metinde Hızır’ın dede ya da goca (koca) kelimeleriyle karşılanmasının nedenleri sizce nelerdir?
- Cevap: Türk-İslam kültüründe Hızır’la ilgili pek çok rivayet vardır. Yaygın olan ve halk arasında da daha çok kabul gören görüşe göre Hızır, zorda kalanların imdadına koşan, kerametler gösteren, insanları doğru yola sevk eden bir ulu kişidir ve evliyadandır. Burada dede ve goca (koca) kelimeleriyle karşılanması, insanların Hızır’ı yaşlı ve bilge bir kişi olarak kabul ettiğinin ve onunla insani bağlar kurmaya çalıştığının göstergesi olarak kabul edilebilir.
5. Okuduğunuz metinde yerel söyleyişe göre yazılan birkaç sözcük belirleyiniz. Bu sözcüklerin metnin anlamını ve anlatımını nasıl etkilediğini açıklayınız.
- Cevap: Metindeki goca, gızım, goyulasın, beğ, nenni, guzum, gapıya, Hızır ımış, dudum kelimeleri yerel söyleyiş korunarak yazıya aktarılmıştır. Bu kelimeler efsanenin derlendiği bölgenin ağız özelliklerini yansıtmaktadır. Sözlü bir ürün olan efsaneler yazıya aktarılırken söyleyişteki orijinalliğin korunması, anlatımda sadelik ve yalınlığın gözetilmesi ve anlatıcının samimiyetinin yazı diline yansıtılması, okurda inandırıcılık ve anlatılanların gerçek hayata dair olduğu duygusunu pekiştirmektedir.
10. Sınıf Meb Yayınları Türk Dili ve Edebiyatı Beceri Temelli Etkinlik Kitabı Sayfa 254 Cevabı ile ilgili aşağıda bulunan emojileri kullanarak duygularınızı belirtebilir aynı zamanda sosyal medyada paylaşarak bizlere katkıda bulunabilirsiniz.
