10. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Beceri Temelli Etkinlik Kitabı Sayfa 100 Cevapları Meb Yayınları‘na ulaşabilmek ve dersinizi kolayca yapabilmek için aşağıdaki yayınımızı mutlaka inceleyiniz.
10. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Beceri Temelli Etkinlik Kitabı Cevapları Sayfa 100
Sabr idegördi bülbül-i şeydâ
Kimseye sırrın itmedi ifşâ
Kimseden kimseye çü yok çâre
Hâlümi ben yanayım ol yâre
Cümle derd ü belâyı şerh ideyin
Câna olan cefâyı şerh ideyin
Hûn-ı eşkümi sürh idüp her dem
Yazayın hasret ile nâme-i gam
Okuduğunuz metin; bülbülün güle olan aşkı yüzünden çektiği sıkıntıları, eziyetleri konu edinen bir mesnevi örneğidir. Mesneviler, divan edebiyatında günümüz hikâye ve romanına konu olabilecek olayları anlatan uzun soluklu eserlerdir.
Bu bilgilerden de yararlanarak okuduğunuz mesneviden alınan yukarıdaki beyitlerde bülbülün, güle duyduğu aşkı nasıl yaşadığına dair neler söyleyebilirsiniz?
- Cevap: Bülbül, aşkından acı çekse de sabretmekten vazgeçmez. Güle duyduğu aşkını kimseye söyleyemez. Çünkü kimsenin kimseye bir faydasının olamayacağının farkındadır. Hâlinden anlayacak tek bir kişi vardır: O da sevdiği (gül). Yani kendini o duruma düşüren de güldür, derdine derman aradığı da. Bu yüzden çektiği acıyı, derdi, sıkıntıyı ona anlatmak ister. O kadar acı çeker ki aşkından kanlı gözyaşları döker ve durumunu sevdiğine anlatmak ister.
Didi ey nâz idici dildârum
Âşıka mihri yok cefakârum
Acaba nâza gayet olmadı mı
Bu cefaya nihâyet olmadı mı
Yok mı cevr ü cefanın evrânı
Nâzun olmaz mı ola pâyânı
Nâzenînlerde bu mıdur âdet
Olmaya nâza hadd ile gayet
Nâzı terk eyle kıl niyâza nazar
Eyle bu âh-ı cân-güdâza nazar
Yukarıdaki beyitler okuduğunuz Gül ü Bülbül mesnevisinden alınmıştır. Bu beyitlerden hareketle;
a) Sevgilinin (gül), âşığa (bülbül) yaklaşımı ile ilgili neler söylenebilir?
- Cevap: Âşığına sürekli naz eden, cefa eden, vefa göstermekten uzak, can alıcı bakışlara sahip bir sevgili söz konusudur. Hatta nazında da eziyetinde de sınır yoktur. Bu durum sanki onda âdet hâline gelmiştir. Kısacası tüm acımasızlığını, vefasızlığını, cefakârlığını gösterecek bir yaklaşım sergilemektedir.
b) Gülün bu yaklaşımı olayların akışını nasıl etkilemiştir?
- Cevap: Olayların ilerlemesini sağlayan asıl durum gülün bu yaklaşımıdır. Gül böyle cefakâr, vefasız olmasaydı; bülbülün aşkına karşılık verseydi muhtemelen olay da bu şekilde ilerlemeye- cekti.
c) Böyle bir yaklaşım karşısında bülbülün güle karşı tutumunu nasıl değerlendiriyorsunuz?
- Cevap: Bülbülün gayet sabırlı olduğunu düşünüyorum. Çünkü bu kadar acıya, eziyete göğüs germek herkesin harcı değildir. Bir de bu durumu divan şiiri geleneği çerçevesinde düşününce bülbülün, aşkının büyüklüğünü göstermesi için bir fırsat olarak görmekteyim. Bu nedenle bülbülün tutumunu olağan karşılıyorum.
3- Şair bu mesnevisinde seven (âşık) ve sevileni (maşuk) temsilen neden bülbül ve gülü kullanmıştır? Siz aşk konulu bir mesnevi yazmak isteseniz mesnevinizde hangi varlıkları kullanırdınız?
- Cevap: Hem Halk edebiyatında hem Divan edebiyatında aşkın sembolü olarak gül ve bülbül motifi kullanılmaktadır. Çünkü bu aşk, çok eski zamanlardan beri efsaneleşmiş bir hikâyedir. Bu nedenle şairin, bu motifi kullanmasını gayet normal karşılıyorum. Ben olsam ay ve dünyayı; güneş ve dünyayı; su ve ağacı vb. kullanırdım.
4. Olayı konu alan metinlerin şiir biçiminde yazılması hakkında neler düşünüyorsunuz?
- Cevap: Şiir tarzında yazılan metinlerde bir olay anlatılsa bile lirizm kendini hissettirmektedir. Bunda ses tekrarlarının, ölçünün etkisi büyüktür. Ayrıca sanatçı şiirde sanatını, hayal gücünü daha çok yansıtabilir. Bu nedenle şiirlerde de aynen bir hikâyedeki gibi olayın konu edilmesini olumlu buluyorum, sanatsal bir zenginlik olarak görüyorum.
10. Sınıf Meb Yayınları Türk Dili ve Edebiyatı Beceri Temelli Etkinlik Kitabı Sayfa 100 Cevabı ile ilgili aşağıda bulunan emojileri kullanarak duygularınızı belirtebilir aynı zamanda sosyal medyada paylaşarak bizlere katkıda bulunabilirsiniz.
