10. Sınıf Tuna Yayınları Tarih Ders Kitabı Sayfa 93 Cevabı

2017 – 2018 Eğitim Öğretim dönemiyle beraber pek çok ders ve çalışma kitabı değişti. Değişen ders kitaplarından biri de “10. Sınıf Tuna Yayınları Tarih Ders Kitabı Cevapları” oldu. Kitabı incelediğimizde ise Sami TÜYSÜZ tarafından 232 sayfa olarak kaleme alındığını görüyoruz. Kitapta görseller ön plana çıkarılmış ve görsel tasarım ise Riyazi CANBOLAT tarafından yapılmış.

“10. Sınıf Tuna Yayınları Tarih Ders Kitabı Sayfa 93 Cevapları“nda önce sorular yazıldı daha sonra cevaplar verildi.

10. Sınıf Tuna Matbaacılık Tarih Ders Kitabı Sayfa 93 Cevabı

SORU: 16. yüzyılda Avrupa’da ortaya çıkan Reform hakkında neler biliyorsunuz?

CEVAP:

REFORM HAREKETLERİ

REFORMUN NEDENLERİ

Reform

yüzyılda, ilk olarak Almanya’da başlayıp, zamanla Fransa, İngiltere ve Kuzey Avrupa ülkelerine yayılan Katolik kilisesinde meydana gelen Hristiyanlık dinini yeniden yorumlama ve tanımlama hareketleridir.

Reform’un Sebepleri:

Matbaa’nın kullanılmasıyla pek çok Incil basıldı. Kutsal kitapların tercümeleri yapıldı. Okuma bilenlerin sayısı arttı.
İnsanlar daha özgür ve gerçekçi düşünmeye başladılar. Kilise ve papazlar eleştirilmeye başladı.
Papa’nın aforoz (dinden çıkarma) ve endülüjans (tanrı adına günahları affetme) gibi yetkilerini kendi şahsi çıkarları ve kilise çıkarları için kullanması tepkilere yol açtı.
Papalar aynı zamanda siyasi yetkilere de sahipti. Kralların papanın elinden tac giyip otoritesini onaylatması bunun en önemli göstergesiydi.
Aynı dönemde Osmanlı Devleti sınırlarında yaşayan gayrimüslim halka geniş hak ve özgürlükler tanımıştı.
Onların dini yaşamlarına ve eğitimlerine müdahale edilmemiş ve müdahale edilmesine de izin verilmemiştir.
ihtiyaçları vakıflar yoluyla devlet tarafından karşılanmıştır.

REFORMUN GELİŞİMİ

Reform sadece dini alanda bir yenilik değildir. Rönesansla başlayan özgür düşüncenin doğal bir sonucudur.
Reform hareketleri, Almanya’da Luther tarafından başlatıldı. Luther, 1517’de Wittenberg Kilisesinin kapısına 95 maddeden oluşan bildiri metnini astı.
Luther, yayınladığı bildiri ile Tanrı ile kul arasına kimsenin giremeyeceğini, endülüjans satın alınarak kimsenin günahlarından kurtulamayacağını açıklayarak papaya karşı çıktı.
Alman prensleri ve toprakları kilisenin elinde olan fakir Alman halkı Luther’i desteklediler.
Papa Luther’i aforoz etti. Luther’in papanın aforoz kağıdını halkın önünde yakması üzerine, papalık Luther’in yakılarak öldürülmesine karar verdi.
Bu karar üzerine Saksonya Dükü Luther’i korudu ve böyleve Luther, siyasi bir destek de bulmuş oldu. Bu durum Avrupa’da siyasi bölünmelere de yol açtı.
Luther’in fikirlerini benimseyenlere papayı protesto ettiklerinden dolayı Protestan adı verildi.
Luther’in İncil’i Almanca’ya çevirmesiyle Protestanlık Almanya’da hızla yayıldı.
Papalık ve Katolik taraftarı olan Roma-Cermen imparatorluğu ile Alman prenslikleri arasında yaşanan çatışmalar, Ogsburg Antlaşması’yla sona erdi (1555)
Reform hareketleri diğer Avrupa ülkelerinde de yaşandı.
Bu hareketler neticesinde;
Fransa’da – Kalvenizm, Nant Fermanı’yla tanındı.
İngiltere’de – Anglikanizm, Kral VIII. Henri’nin desteğiyle yeni bir mezhep olarak kuruldu.
Iskoçya’da – Presbiteryen mezhepleri kuruldu.
Isveç, Norveç ve Danimarka’da Protestanlık’ı kabul ettiler.

REFORMUN SONUÇLARI

Avrupa’da mezhep birliği bozuldu.
Yeni mezhepler ortaya çıktı.
Papa ve din adamlarının saygınlığı azaldı.
Papa krallar üzerindeki etkisini kaybetti.
Katolilk kilisesinin otoritesi sarsıldı, kendi içinde düzenlemelere girişti.
Protestan ülkelerde eğitim ve öğretim işleri kilisenin elinden alınarak laik bir öğretim sistemi kuruldu.
Kültürel ve bilimsel alanda kilise baskısı kalmadığından serbet bir ortam oluştu.

REFORMUN OSMANLI DEVLETİ’NE ETKİLERİ

Reform hareketleri, Osmanlı’da Kanuni dönemine rastladı.
Avrupa’daki Hristiyan birliğinin parçalanması, Osmanlı Devleti’nin işine geliyordu.
Bu sebeple, Kanuni, Luther’in faaliyetlerini destekledi.
Osmanlı Devleti, ülkesinde yaşayan Hristiyan azınlıklara geniş bir inanç özgürlüğü sağladığından dolayı Osmanlı Devletinde reform hareketleri etkili olmamıştır.
Osman’ Devleti, Hristiyan din adamlarının halk üzerinde baskı kurmasına izin vermemiş, böylelikle bir ruhban sınıfı doğmamıştır.
Avrupa’da kanlı mezhep savaşları yaşanırken, Osmanlı toplumu içindeki Hristiyanlar refah ve mutluluk içinde yaşamışlardır.

Murat’ın Islahatları

iktidara tek başına sahip olan IV. Murat, başta annesini olmak üzere saray kadınlarını yönetimden uzaklaştırdı.
Yeniçerilar içindeki zorbaları ortadan kaldırdı.
Yeniçerilein sayısında azaltma yoluna gitti.
Maliyeyi düzeltti.
Hak etmeyen didik sahiplerinin topraklarını geri aldı.
Istanbul’da güvenliği sağladı.
Halkı isyana çağıran mekânlar haline gelen kahvehanelere içki ve tütün yasağını getirdi.
Istanbul’da geceleri sokağa çıkma yasağı uygulandı.
Anadolu ve eyaletlerdeki isyanları bastırdı.
Böylelikle devlet otoritesini güçlendirdi.

Siyasi Olaylar

Murat döneminde,
Lehistan’ın vergilerini vermemesi,
Venedik’in Dalmaçya kıyılarında isyan çıkarması üzerine
Sefer hazırlıkları yapıldıysa da her iki tarafın barış talepleri üzerine savaş yapılmadan barış antlaşmaları imzalanmıştır.
İran, Osmanlı-Avusturya savaşların’ ve iç isyanları fırsat bilerek sık sık Osmanlı topraklarına saldırıyordu.
Bunun üzerine IV. Murat, İran üzerine iki sefer (1635-1638) düzenledi.
Yapılan seferler sonucunda Revan ve Bağdat alındı.
Murat, Bağdat Fatihi olarak anıldı.
İran’ın isteği üzerine Kasrışirin Antlaşması imzalandı (1639).
Buna göre;
Bağdat, Osmanlı’ya, Revan ve Azerbaycan İran’a bırakıldı.
Zağros dağları, iki ülke arasında sınır oldu.
Kasrışirin Antlaşması, bugünkü Türkiye-İran sınırını belirlemiştir.

Tımar Sisteminin Bozulması

Tımar sisteminde ilk bozulmalar, 17. yüzyılda görülmeye başlandı.
Tımarların hak edenlere değil, rüşvet karşılığı başkalarına verillmesi bozulmanın temel sebebidir.
Merkezi otoritenin zayıflığı bu haksızılığın önüne geçemedi.
Haksızlığa uğrayanlar isyanlar çıkardı ve Celâli ayakalnamalarına sebep oldu.
Tımar sisteminin bozulmasıyla üretim azaldı.
Üretimin azalması devletin vergi gelirlerini azalttı.
Vergi gelirini artırmak isteyen devlet halka ağır vergiler getirdi.
Bu durum karşısında köylü, toprağını terketmek zorunda kaldı.
Ekonomik sıkıntılar yaşayan devlet,
İşsizlik ve göç gibi yeni sosyal sorunlarla da karşı karşıya kaldı.
Şehirlere göç eden köylüler, iş bulamayınca eşkiyalık faaliyetlerinde bulunarak, şehirlerde güvenlik problemlerini ortaya çıkardılar.
Tımar sisteminde bozulmalar, askeri teşkilatta da bozulmalara neden oldu.
Sistem sayesinde hazineden para çıkmadan hazır bir ordu kuruluyordu.
Sipahi yetiştirilemeyince devlet, ücretli asker almak zorunda kaldı.
Sekban denilen bu kişiler, savaş zamanı asker, barış zamanında işsizdi.
işsiz kaldıklarında halktan harac alıyorlardı.
Tımar sisteminin bozulmasıyla ülkede asayiş ve güven ortamı da yok oldu.

İltizam ve Mukataa

İltizam, Fatih Sultan Mehmet zamanında
tımar dışında kalan bölgelerde vergi toplamak için geliştirilmiş bir düzendir.
Bir bölgenin kanunla belirlenmiş vergisini toplayıp hazineye yatırma işidir.
ihale ile belirlenen sistemde vergi kaynağı olan araziye mukataa,
ihale sistemine iltizam,
vergi toplama işini yapana da mültezim denirdi.
Mültezimler, aldıkları bölgenin vergisi peşin öder, sonra da gidip o bölgedeki vergileri kendisi toplardı.
Devlet böylece nakit sıkıntısını da gidermiş olurdu.

YÜZYILDA AVRUPA’DA SİYASİ DURUM

Rönesasn ve Reform hareketleriyle modernleşen Avrupalı devletler, 17. yüzyıldan itibaren merkezi otoritelerini artırarak daha güçlendiler.
Coğrafi keşiflerle zenginleşen ve Aydınlanma Çağı ile ilerleyen Avrupalı devletler arasında din merkezli savaşlar yaşanmıştır.

Otuz Yıl Savaşları (1618–1648)

Otuz Yıl Savaşları, Katolik devletlerle, Protestan devletler arasında 30 yıl süren savaştır.
Kutsal Roma-Germen İmparatorluğu ile İspanya, Katolik olan Fransa, İsveç, Danimarka ve Hollanda’ya karşı mağlup oldular.
Savaş sonunda Vestfalya Antlaşması imzalanarak Avrupa halkına mezhep seçme özgürlüğü verildi.
Savaş sonrasında Kutsal Roma-Germen İmparatorluğu dağıldı.
İspanya güç kaybetti.
Topraklarını genişleten Fransa güç kazandı.
Kanzadığı zaferle gücü artıran Fransa kralı 14. Lui; “Devlet demek, ben demektir” diyerek mutlakiyet anlayışını katı bir şekilde uygulayacağını gösterdi.
İngiltere, Otuz Yıl Savaşları’na katılmamıştı.
Elizabeth, merkezi otoriteyi güçlendirmeye çalıştıysa da 1640’taki isyanlar sonrasında parlamenter sisteme geçiş yapmak zorunda kaldı.
Meşrutiyet’e geçen İngiltere, cumhuriyet yönetiminin de ilk adımlarını attı.
İspanya, yüzyılda sömürgelerinin büyük bir kısmını kaybetti.
Hollanda ve İsviçre Otuz Yıl Savaşları sonrasında bağımsızlıklarını ilan ettiler.
Avusturya, gücünü korumaya devam etti.
Lehistan, taht kavgaları ve Rusya’nın genişlemesi nedeniyle gücünü koruyamadı.
İsveç, Otuz Yıl Savaşları’nda galip tarafta idi ve gücünü artırdı.
Rusya, Çar I. Petro ile beraber güçlü bir devlet olma yolunda ilerlemeye başladı.

YÜZYILDA AVRUPA’DA BILIM VE TEKNİK ALANINDAKİ GELIŞMELER

Avrupa’da Rönesasn ve Reform sonrası modern bir düşünce ortamı oluştu.
Akıl ön plana çıktı.
Modern bilimin temelleri atıldı.
Teknik alanda önemli gelişmeler yaşandı.
Halk ve yöneticiler, bilimsel gelişmeleri takip etmeye başladılar.
Skolâstik düşüncenin yerini, özgür düşünce aldı.
Bilimsel çalışmların daha rahat yapılabilmesi için akademiler açıldı.

Yüzyılda Bilime Yön Veren Avrupalı Bilim İnsanları

Kopernik: Polonyalı astronom ve matematikçi. Dünyanın güneş etrafındaki dönüşüyler ilgili çalışmalar yaptı.
Galileo: Modern fiziğin ve teleskopik astronominin kurucularındandır. Gezegenlerle ilgili çalışmalar yaptı.
Bacon: İngiliz filozof ve devlet adamıdır. Doğayı deney ve gözlemle kavramaya çalışmıştır.
Kepler: Alman gök bilimci, fizikçi ve matematikçidir.
Pascal: Fransız matematikçi, fizikçi ve düşünürdür. Hesap makinesi, üçgenler ve sıvıların kararsızlığını araştırdı.
Newton: İngiliz fizikçi, matematikçi ve astronomdur. Yerçekimi, diferansiyel, integral, renkler ve optik üzerinde araştırmalar yaptı.
Yapılan bilimsel çalışmalardan ötürü bu dönem Avrupa’da Akıl Çağı olarak adlandırılmıştır.
Bu çalışmalar, Avrupa’da sansayinin hızla gelişmesini sağladı.
Gelişen sanayi, 18. yüzyılda Sanayi İnkılabı’na zemin hazırladı.
Sanayisi gelişen Avrupalı devletler, dünya siyasetinde daha sözü geçen bir güç haline geldi.