10. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Meb Yayınları 1. Ünite Giriş Sayfa 14, 15, 16, 17, 18, 19 Edebiyatın Tarih ve Din İle İlişkisi Metni Etkinlik Soruları ve Cevapları
10. Sınıf Meb Yayınları Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Edebiyatın Tarih ve Din İle İlişkisi Cevapları
DERSE HAZIRLIK
10. Sınıf Meb Yayınları Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Sayfa 14 Cevabı
1. Kurtuluş Savaşı’nı anlatan bir tarih kitabı mı yoksa bu savaşı konu alan bir roman mı daha çok ilginizi çeker? Düşüncelerinizi nedenleriyle söyleyiniz.
- Cevap: Sorunun cevabı kişiden kişiye göre değişebilir. Bizim roman daha çok ilgimizi çeker. Çünkü tarih kitabında doğrudan bilgiler verilirken romanda olaylar kurmaca bir dünya içinde ilgi çekici, sanatlı bir üslupla anlatılır.
2. Edebiyatın tarihle nasıl bir ilişkisi olduğunu düşünüyorsunuz?
- Cevap: Yöntem farklılıklarına rağmen edebiyatla tarih arasında sıkı bir ilişki vardır. İkisi de birbirinin ürün ve verilerini kullanır. Her edebi metnin içinde oluştuğu tarihi bir dönem vardır ve edebi metinlere bu dönemin özellikleri ve izleri yansır. Edebi metinlerin konusunu, yazıldığı dönemin olayları, sosyal ve siyasal yapısı, dünya görüşü oluşturur. Bu eserleri anlamak ve doğru yorumlayabilmek için o dönemin tarihini bilmek gerekir. Ayrıca kimi edebi eserler konusunu doğrudan tarihsel gerçeklerden alır, bu tür eserler de tarih bilimine yardımcı olur, kaynak oluşturur.
10. Sınıf Meb Yayınları Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Sayfa 15 Cevabı
1. Metinde geçen “ülkü” kelimesinin anlamını cümlenin bağlamından hareketle tahmin ediniz. Tahminlerinizi TDK’nin Türkçe Sözlüğünden kontrol ediniz.
- Cevap: Ülkü, amaç edinilen, ulaşılmak istenen erek, ideal demektir.
2. Okuduğunuz metindeki “Bir edebî eseri layıkıyla ve tarihî manâsıyla anlamak için, önce o devrin genel hayatını, yaşayış ve düşünüş tarzlarını, o devir insanlarının hayat ve evren hakkında neler bildiklerini öğrenmemiz gerekir.” görüşüne katılıyor musunuz? Neden?
- Cevap: Evet katılıyorum, çünkü edebi eserler yazıldığı dönemin zihniyetini yansıtır, edebi eseri de tam manasıyla anlamak için devrin zihniyetini bilmemiz gerekir.
3. “Bir ‘şaheser’, neticede mutlaka toplumsal bir ülkünün ifadesidir.” cümlesini metinden hareketle açıklayınız.
- Cevap: “Şaheser”ler ait olduğu toplumun duyuş, düşünüşün ve idealinin ifadesidir. Bunlar toplumun ortak duygu ve düşüncelerini yansıtır.
4. Okuduğunuz metnin konusunu belirleyiniz.
- Cevap: Metnin konusu edebiyat ve tarih arasındaki ilişkidir.
5. Okuduğunuz metinde yazar ile anlatıcının aynı kişi olmasını neye bağlıyorsunuz?
- Cevap: Metin öğretici metin olduğu için yazar ile anlatıcı aynı kişidir. Sanat metinlerinde örneğin roman ve hikayelerde anlatıcı kurmacadır.
6. Metindeki anlatım biçimi ve düşünceyi geliştirme yollarını belirleyiniz. Belirlediğiniz cümleleri aşağıdaki şemalara yazınız.
Anlatım Biçimi: Açıklayıcı anlatım, öğretici anlatım
Düşünceyi Geliştirme Yolları: Benzetme, örneklendirme
7. Metinden yola çıkarak edebiyat-tarih ilişkisini yorumlayınız.
- Cevap: Yöntem farklılıklarına rağmen edebiyatla tarih arasında sıkı bir ilişki vardır. İkisi de birbirinin ürün ve verilerini kullanır. Her edebi metnin içinde oluştuğu tarihi bir dönem vardır ve edebi metinlere bu dönemin özellikleri ve izleri yansır. Edebi metinlerin konusunu, yazıldığı dönemin olayları, sosyal ve siyasal yapısı, dünya görüşü oluşturur. Bu eserleri anlamak ve doğru yorumlayabilmek için o dönemin tarihini bilmek gerekir. Ayrıca kimi edebi eserler konusunu doğrudan tarihsel gerçeklerden alır, bu tür eserler de tarih bilimine yardımcı olur, kaynak oluşturur.
8. Metindeki ana düşünce ile yardımcı düşünceleri belirleyiniz. Belirlediğiniz cümleleri aşağıdaki şemalara yazınız.
Anlatım Biçimi: Edebî değeri olan bir metni tam anlamıyla değerlendirebilmek için metni tarihteki
yerine göre inceleme yapmak gerekir.
Düşünceyi Geliştirme Yolları: Bir milletin edebiyatı milli ruhu ve milli hayatı yansıtır. Edebiyat toplumun diğer kurumlarına bağlı ve onlarla uyumludur.
10. Sınıf Meb Yayınları Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Sayfa 16 Cevabı
1. Metinde geçen “ahlakî, lâyıkıyla, mânasıyla, lisâniyat” kelimelerini doğru telaffuz etmek için nelere dikkat edersiniz?
- Cevap: Kelimelerdeki uzun ve kısa hecelere dikkat etmeliyiz. Uzun heceleri kısa, kısa heceleri uzun okumak telaffuz kusurudur.
2. Okuduğunuz parçada geçen “Hakikaten, bir milletin coğrafi çevresiyle, sonra dinî, İktisadî, hukukî, ahlâkî, sanatsal ve siyasi hayatıyla edebiyatı arasındaki bağlantılar o kadar açıktır ki bu konuda açıklama yapmayı bile fazla görüyoruz.” cümlesindeki altı çizili “ki”lerin ayrı ya da birleşik yazılma nedenini söyleyiniz.
- Cevap: arasındaki” kelimesindeki “ki” sıfat yapma işlevi taşıdığı için bitişik; “açıktır ki” kelimesindeki “ki” ise bağlaç olduğu için ayrı yazılır.
3. Aşağıdaki parça okuduğunuz metinden alınmıştır. Parçada belirtilen noktalama işaretlerinin parçadaki kullanım amaçlarını aşağıdaki şemalara yazınız.
- Cevap:
➜ (Tırnak işareti) Başka bir kimseden veya yazıdan olduğu gibi aktarılan sözler tırnak içine alınır.
➜ Virgül(,)Verilen cümlede virgül işareti, uzun cümlelerde yüklemden uzak düşmüş olan özneyi belirtmek için konur.
➜ Soru işareti (?)Soru eki veya sözü içeren cümle veya sözlerin sonuna konur.
“10. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Cevapları Meb Yayınları Sayfa 14, 15, 16, 17, 18, 19” ile ilgili aşağıda bulunan emojileri kullanarak duygularınızı belirtebilir aynı zamanda sosyal medyada paylaşarak bizlere katkıda bulunabilirsiniz.
