10. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Meb Yayınları 2. Ünite Hikaye Sayfa 74, 75, 76, 77, 78, 79 Ünite Sonu Ölçme ve Değerlendirme Soruları ve Cevapları
10. Sınıf Meb Yayınları Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı 2. Ünite Hikaye Ünite Sonu Ölçme ve Değerlendirme Cevapları
ÜNİTE SONU ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME CEVAPLARI
10. Sınıf Meb Yayınları Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Sayfa 74 Cevabı
Aşağıdaki cümlelerde boş bırakılan yerlere doğru kelimeyi/kelimeleri yazınız.
1. Mesnevilerde dil ağır, ölçü aruz beyit sayısı ise sınırsızdır.
2. Türk edebiyatının ilk hikâye örneği Ahmet Mithat Efendi’nin yazdığı Letaifi Rivayat adlı eserdir. Batılı anlamda ilk hikâye örneği ise Samipaşazâde Sezai’nin Küçük şeyler adlı eseridir.
3. Divan Edebiyatı Dönemi’nde roman ve hikâyenin yerini tutan uzun soluklu eserlere mesnevi denir.
4 Milli Edebiyat Dönemi’nde eser veren Ömer Seyfettin Yeni Lisan adlı makalesiyle sade bir Türkçeyi savunmuş, bunu da eserlerine yansıtmıştır.
Aşağıda numaralar ile verilen eser isimlerini harf ile verilen sanatçı isimleriyle eşleştirerek harfleri numaraların yanındaki yay ayraçların içine yazınız.
Eser
1. Beng ü Bâde → (Fuzuli)
2. Yüksek Ökçeler → (Ömer Seyfettin)
3. Küçük Şeyler → (Samipaşazade Sezai)
4. Letâif-i Rivâyât → (Ahmet Mithat Efendi)
5. Uzun Hikâye → (Mustafa Kutlu)
Sanatçı
- Mustafa Kutlu
- Ahmet Mithat Efendi
- Ömer Seyfettin
- Samipaşazade
- Sezai Fuzuli
Aşağıdaki açık uçlu soruların cevabını ilgili alana yazınız.
6. Aşağıdaki metinden hareketle âşıkların şiirlerinin kalıcı olmasının sebebini yazınız.
Halk edebiyatında yeni motif bulmak âşıklığın gereği sayılır. Bununla birlikte hüner gösterisine dayalı ustalıklara itibar etmeyen, söyleyiş güzelliğine önem veren âşıkların şiirleri kalıcı olmuştur. Halk edebiyatı geleneğinde motiflerdeki ortaklığa rağmen üslup farklılıkları, âşığın söyleyiş biçiminde ortaya çıkmaktadır.
- Cevap: Aşıkların kendilerine has üsluplarıyla içlerinden geldiği gibi söyleyiş güzelliğine önem vermeleri ve onların özgünlükleri âşıkların şiirlerinin kalıcı olmasını sağlamaktadır. Yine günceli yakalamaları halkın duygularını dile getirmeleri de bunda etkilidir.
10. Sınıf Meb Yayınları Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Sayfa 75 Cevabı
7. I. Metin ve II. Metin parçalarını aşağıda verilen başlıklar doğrultusunda karşılaştırınız.
I. METİN
Tema: Dileklerin kabul edilmesi
Anlatım Biçimi: Masalsı anlatım
Anlatıcı: Üçüncü tekil şahıs anlatımı
Bakış Açısı: İlahi Bakış Açısı
Üslup: Masalsı bir dil ve benzetmeye dayalı hayal gücüne dayalı bir anlatım vardır.
II. METİN
Tema: Savaşın kalıcı hasarları, acı tarafı
Anlatım Biçimi: Öyküleyici anlatım
Anlatıcı: Birinci tekil şahıs
Bakış Açısı: Kahraman bakış açısı vardır
Üslup: Samimi içten yalın bir anlatım vardır.
10. Sınıf Meb Yayınları Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Sayfa 76 Cevabı
Aşağıdaki kutucuklarda “HİKÂYE” ünitesi ile ilgili 8-14. soruların cevapları bulunmaktadır. Buna göre kutucuklarda yer alan harfleri boş bırakılan yerlere yazarak soruları cevaplayınız. (Soruların birden fazla cevabı olabileceğini göz önünde bulundurunuz.)
8. Yukarıda harf ile gösterilen kutucuklardan hangisi ya da hangileri hikâyenin yapı unsurlarındandır?
- Cevap: Olay, mekân, zaman.
9. Yukarıda harf ile gösterilen kutucuklardan hangisi ya da hangileri nazım nesir karışık yazılan anonim ürünlerdir?
- Cevap: Dede Korkut Hikâyeleri, Halk Hikâyeleri, Cenknâme.
10. Yukarıda harf ile gösterilen kutucuklardan hangisi ya da hangileri Şeyhi’nin Harnamesini de yazdığı divan edebiyatı nazım biçimlerindendir?
- Cevap: Mesnevi
11. Yukarıda harf ile gösterilen kutucuklardan hangisi ya da hangileri Tanzimat Dönemi Edebiyatı’nın tanınmış hikâye yazarlarındandır?
- Cevap: Ahmet Mithat Efendi
12. Yukarıda harf ile gösterilen kutucuklardan hangisi ya da hangileri hikâyenin bölümlerindendir?
- Cevap: Serim, Çözüm
13. Yukarıda harf ile gösterilen kutucuklardan hangisi ya da hangileri sade ve anlaşılır bir dili savunan Milli Edebiyat’ın öncülerindendir?
- Cevap: Cenknâme
14. Yukarıda harf ile gösterilen kutucuklardan hangisi ya da hangileri Türk edebiyatının ilk hikâye örneğidir?
- Cevap: Ahmet Mithat Efendi
10. Sınıf Meb Yayınları Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Sayfa 77 Cevabı
15. Yukarıda okuduğunuz metnin türü hikâyedir. Metnin türünün hikâye olduğunu gösteren en az üç dayanak noktası bularak yazınız.
- Cevap: Öyküleyici anlatım kullanılmıştır. Olay kişi yer ve zaman unsurları vardır. Olay hikayesinin özelliklerini taşımaktadır.
16. Okuduğunuz metni halk hikâyeleri ile tema ve anlatım açısından karşılaştırıp aşağıya yazınız.
- Cevap: Tema olarak daha bireysel bir konu hakimdir. Halk hikayelerinde genellikle aşk konusu işlenmekteyken bu hikayede ise daha çok şehir insanlarının yaşadıkları daha bireysel duyguları işlenmektedir.
17. Okuduğunuz metindeki eskici siz olsaydınız, artık konuşup anlayabileceği birini bulamayacağı için ağlayan Hasan’ı teselli etmek için onunla nasıl bir diyalog kurardınız? Aşağıda boş bırakılan yere yazınız.
- Cevap:
-Gitme Hasan diyemeyeceğim. Çünkü insan bazen gitmek zorunda kalır. Sende gidiyorsun ve gitmek zorundasın.
-Üzülme usta.
-Üzülmem ama düşünürüm be Hasan. İnsan yalnızken bir ses arıyor sesine ve biliyor ki o ses olmadıkça bu hayatın da bir anlamı kalmıyor. Haydi var git yoluna Hasan’ım.
10. Sınıf Meb Yayınları Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Sayfa 78 Cevabı
18. Hikâye türünün Türk edebiyatındaki tarihî gelişimini araştıran bir kişi aşağıdaki eserlerden hangisini diğerlerinden önce incelemelidir?
A) Küçük Şeyler
B) Letâif-i Rivâyat
C) Yüksek Ökçeler
D) Dede Korkut Hikâyeleri
E) Kerem ile Aslı
- Cevap: D
19. Hikâye konusu bulmak için iyi bir gözlemci olmak ve çevrede görülenler üzerinde kısaca düşünmek yeterli olacaktır. Önemli olan ilgi uyandıracak konuları seçmektir. Bunun için seçilen hikâye konusunun ayrıntılarına, coşku ve ilgi uyandırmasına dikkat etmek gerekir. Bu da ayrıntıların yerinde ve yeterince verilmesine bağlıdır. Ayrıca aktarılan olayın kimin ağzından verildiği de önemlidir. Olay; bir mektup, bir anı defteri türünde ise birinci kişinin ağzından, yerine göre ikinci ve üçüncü kişi ağzından verilebilir.
Bu parçada “hikâyelerin konusunu belirleme” ile ilgili aşağıdakilerden hangisine değinilmemiştir?
A) İyi bir gözlem yapmak ve görülenler ile ilgili düşünmek gerekir.
B) Seçilen konuların ilgi uyandırması gerekir.
C) Konularda ayrıntılar yerinde verilmelidir.
D) Hikâyelerde aktarılan olayların kimin ağzından verildiği önem taşır.
E) Belirlenen konunun ayrıntıları tasvirlerle verilir.
- Cevap: E
20. Halk topluluğu önünde, hikâyeci âşıklar tarafından söylenen, nesir ve nazım karışık hikâye çeşidine halk hikâyesi denir. Yazarları belli olmayan bu hikâyelerin çoğunun konusu Kerem ile Aslı, Tahir ile Zühre, Âşık Garip’te olduğu gibi sevgidir. Köroğlu gibi kahramanlık hikâyeleri de vardır. Halk hikâyelerinde mensur kısımlar taklitler ve jestlerle, manzum kısımlar ise saz çalarak söylenir. Bu hikâyelerde de olağanüstü olaylara çok yer verilmiştir. Halk hikâyesi, destan çağları geçtikten sonra, eski destanların yerini tutmuştur. Bugün ise modern romanla tiyatro ve sinema halk hikâyesinin yerini almıştır.
Bu parçada halk hikâyesi ile ilgili aşağıdaki sorulardan hangisinin cevabı yoktur?
A) Halk hikâyelerinin konuları nelerdir?
B) Halk hikâyeciliğinin ünlü yazarları kimlerdir?
C) Halk hikâyesi örnekleri nelerdir?
D) Halk hikâyesinin tanımı nedir?
E) Halk hikâyesinin yerini günümüzde hangi türler tutmaktadır?
- Cevap: B
21.
I. Kitabın tüm sayfalarını zevkle okumuştu.
II. Çiçeklerin açmasıyla ortalığa bahar kokusu yayıldı.
III. İnsanların sözleri ile yaptıkları birbirini tutmalı.
IV. Fotoğraflara bakınca yüzünde tebessüm belirdi.
V. Hayata tozpembe bakmayı hiç bırakmadı.
Yukarıdaki numaralandırılmış cümlelerin hangisinde fiilimsiye yer verilmemiştir?
A) I
B) II
C) III
D) IV
E) V
- Cevap: A
10. Sınıf Meb Yayınları Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Sayfa 79 Cevabı
22. İnsanoğlunun hikâyeye ilgi duyması ve onu sevmesinin başlıca sebeplerinden biri meraktır. “Ne olmuş, nasıl olmuş, neden olmuş, sonra ne olmuş?” sorularında barizleşen insanın merak duygusu onu hikâyeye götürür. Merak duygusu çoğu zaman onun “hoşça vakit geçirme” arzusuna hizmet etmiştir. Ancak söz konusu sorular ve yazarın bunlara verdiği cevaplar basit bir merakın cevabı olmaktan kurtuldukça ciddi manada gerçeğin kapılarını aralamaya başlar. Bunlar insanın bizzat kendisi ve kendisini kuşatan hayata dair gerçeklerdir.
Bu parçada hikâye türü ile ilgili aşağıdakilerden hangisine değinilmemiştir?
A) İnsanoğlunun hikâyeye ilgi duymasının sebeplerinden birinin merak olduğuna
B) Bazı sorularla insanın merak duygusunun daha da belirginleştiğine
C) Merak duygusunun insanın hoşça vakit geçirme arzusunu karşılayacağına
D) Hikâyeyi okuyan herkesin gerçeğin kapılarını aralayacağına
E) Hikâyelerdeki gerçekliğin aslında kişinin kendi gerçeği olduğuna
- Cevap: D
23. Göreve yeni başlayan muhtar, köylüleri yanına çağırıp onların sorunlarını dikkatlice dinledi. Bu cümlede virgülün kullanım işlevi aşağıdakilerden hangisidir?
A) Sıralı cümleleri birbirinden ayırmak
B) Cümle içinde ara sözleri ayırmak
C) Uzun cümlelerde yüklemden uzak düşmüş özneyi belirtmek
D) Anlama güç kazandırmak için tekrarlanan kelimeleri ayırmak
E) Birbiri ardınca sıralanan eş görevli kelime gruplarını ayırmak
- Cevap: C
24. Aşağıdakilerden hangisi dinî destansı hikâye özelliği taşır?
A) Dede Korkut Hikâyeleri
B) Cenknâmeler
C) Kerem ile Aslı
D) Leyla ve Mecnun
E) Âşık Garip Hikâyesi
- Cevap: B
25.………….Ya yaşanılan yerin betimlenmesi ile ya kişilerin tanıtılması ile ya onların birbiriyle olan ilişkilerinin verilmesi ile ya da çatışmaya konu olan olayın anlatılması ile başlanır. Kimi zaman da kişiler ve onların ilişki içinde bulundukları kişilerin yaşamlarından kesitler sunulur. Böylece hikâyeye ortasından başlanır, sonra başa dönülür. Kimi zaman da hikâye karşılıklı konuşmalarla başlar. Konuşmalar aracılığıyla mekân ve kişiler hakkında kısa bir açıklama yapılır. Bu parçanın başına düşüncenin akışına göre aşağıdaki cümlelerden hangisi getirilmelidir?
A) Hikâye farklı kişilerin ağzından aktarılabilir.
B) Hikâyede karşılıklı konuşmalar tekdüzeliği engeller.
C) Hikâyelerin başlangıçları birbirinden farklı olabilir.
D) Hikâyenin ne zaman, nerede geçtiği önemlidir.
E) Hikâyenin konusunu belirlemek iyi bir gözlemciliği gerektirir.
- Cevap: C
DEĞERLENDİRME
Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karşılaştırınız. Yanlış cevap verdiğiniz ya da cevap verirken tereddüt ettiğiniz sorularla ilgili konuları veya faaliyetleri üniteye dönerek tekrarlayınız. Cevaplarınızın tümü doğru ise bir sonraki öğrenme faaliyetine geçiniz.
- Cevap: Değerlendirmeyi siz kendiniz yapmalısınız.
“10. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Cevapları Meb Yayınları Sayfa 74, 75, 76, 77, 78, 79” ile ilgili aşağıda bulunan emojileri kullanarak duygularınızı belirtebilir aynı zamanda sosyal medyada paylaşarak bizlere katkıda bulunabilirsiniz.
