10. Sınıf Meb Yayınları Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı 1. Ünite Giriş Ünite Sonu Ölçme ve Değerlendirme Cevapları

10. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Meb Yayınları 1. Ünite Giriş Sayfa 30, 31, 32, 33 Ünite Sonu Ölçme ve Değerlendirme Soruları ve Cevapları

10. Sınıf Meb Yayınları Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı 1. Ünite Giriş Ünite Sonu Ölçme ve Değerlendirme Cevapları

ÜNİTE SONU ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME CEVAPLARI

10. Sınıf Meb Yayınları Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Sayfa 30 Cevabı

A) Aşağıdaki cümlelerde boş bırakılan yerlere doğru kelimeyi/kelimeleri yazınız.

Aşağıda numaralar ile verilen dönem isimlerini harf ile verilen eser isimleriyle eşleştirerek harfleri numaraların yanındaki yay ayraçların içine yazınız.

DÖNEM ESER

• Cevap:

(D) 1. Geçiş Dönemi → a) Kök Türk Kitabeleri
(A) 2. Yazılı Dönem → b) Makber
(Ç) 3. Sözlü Dönem → c) Koşma
(C) 4. İslami Dönem → ç) Koşuk
(B) 5. Batı etkisinde gelişen → d) Kutadgu Bilig

Aşağıdaki açık uçlu soruların cevabını ilgili alana yazınız.

8. Destan devri edebiyatında şiir sazla söylenir. Henüz yazı yokken yüzyıllarca, sazla ve sözle söylenen bu şiir, Türk tarihinde bir sözlü edebiyat geleneği kurmuştur. Sözlü edebiyat geleneği o kadar köklüdür ki asırlarca taşlara kazınan yazılar, İslamiyet’ten sonra aydınların yazdığı kütüphaneler dolusu yazmalar, şiir divanları, halk şiirinin geçirildiği cönkler, nihayet Türk topraklarında matbaanın gelişmesi; özellikle halk arasında sazlarla dile getirilen bu sözlü geleneği durduramamıştır. Bugün hâlâ halk içinde yazıya geçmeden önce sazla söylenen şiir, bu kadar eski ve bu kadar köklü bir geleneğe bağlıdır. O kadar ki milletin karakterini öğrenmek isteyenler için geleneğe bu ölçüde bağlılık dikkat çekici bir özelliktir.

Bu parçadan hareketle Sözlü Dönem’le ilgili çıkarımlarınızı aşağıda boş bırakılan yere yazınız.

• Cevap:

➜ Bu döneme Destan Devri edebiyatı da denir.
➜ Sözlü Dönem edebiyatı köklü bir geleneğe dayanır.
➜ Anlatım sözlüdür.
➜ Şiirler saz eşliğinde söylenir.
➜ Sözlü edebiyat geleneği İslamiyet’ten sonra da varlığını sürdürmüştür.

10. Sınıf Meb Yayınları Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Sayfa 31 Cevabı

Aşağıdaki kutucuklarda “GİRİŞ” ünitesi ile ilgili 9-15. soruların cevapları bulunmaktadır. Buna göre kutucuklarda yer alan harfleri boş bırakılan yerlere yazarak soruları cevaplayınız. (Soruların birden fazla cevabı olabileceğini göz önünde bulundurunuz.)

9. Yukarıda harf ile gösterilen kutucuklardan hangisi ya da hangileri Türk edebiyatının dönemlere ayrılmasında etkili olmuştur?

• Cevap: B, F

10. Yukarıda harf ile gösterilen kutucuklardan hangisi ya da hangileri Türk edebiyatının ana dönemlerindendir?

• Cevap: A, Ç, D

11. Yukarıda harf ile gösterilen kutucuklardan hangisi ya da hangileri Türklerin kullandığı alfabelerdendir?

• Cevap: C, E, İ

12. Yukarıda harf ile gösterilen kutucuklardan hangisi ya da hangileri destan, sav, sagu, koşuk kavramlarıyla ilgilidir?

• Cevap: Ç, G

13. Yukarıda harf ile gösterilen kutucuklardan hangisi Kök Türkçe, Uygurca ve Karahanlı Türkçe- sini kapsayan Türkçenin tarihî dönemidir?

• Cevap: I

14. Yukarıda harf ile gösterilen kutucuklardan hangisi ya da hangileri Türkiye Türkçesinin dâhil olduğu tarihî gelişim dönemlerindendir?

• Cevap: Ğ

15. Yukarıda harf ile gösterilen kutucuklardan hangisi ya da hangileri edebiyatın yararlandığı bilim dallarındandır?

• Cevap: B, H

10. Sınıf Meb Yayınları Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Sayfa 32 Cevabı

16-19. soruları aşağıdaki metne göre cevaplayınız.

16. Çanakkale Şehitlerine şiiri, hangi tarihsel gerçeklik üzerine yazılmıştır? Metinden örneklerle açıklayınız.

• Cevap: Çanakkale Şehitleri şiiri Çanakkale Savaşı üzerine yazılmıştır. “Şu Boğaz harbi nedir?Var mı ki dünyâda eşi?”sorularıyla savaşının büyüklüğüne ve önemine dikkat çekilmiştir. “Kaç donanmayla sarılmış ufacık bir karaya” dizelerinde düşman ittifakının  donanma sayısının  çokluğu ifade edilmiştir.  Çanakkale Savaşı’nda, Batı dünyasının Türk milletine olan saldırısı, Batı’nın medeniyet adına işlediği cinayetler, Türk askerinin cesareti, imanı, inancı, kahramanlığı, vatan için  şehit düşmesi şiirde tasvir edilmiştir. 

17. Şiirin din ve tarihle ilişkilendirilmesi, şiirin anlamını nasıl etkilemiştir?

• Cevap: Şiirde tarihsel gerçekliği ve dini inancını yansıtan birçok kelime ve kelime grubuna yer verilmiştir. Şair son derece lirik-epik bir söyleyişle Çanakkale Savaşı’nı, kahraman şehitlerimizi oldukça canlı tasvirlerle destanlaştırmıştır.

18. Metinde geçen açık ve örtük iletilere örnekler bularak aşağıda boş bırakılan yerlere yazınız.

• Cevap:

19. Şiirin dilini göz önünde bulundurarak şiirin yazıldığı dönemle ilgili çıkarımlarda bulununuz.

• Cevap: Şiir savaş dönemini yansıtıyor. Çanakkale Savaşı dünya tarihinde eşine az rastlanır cinsten deniz ve kara muharebelerine sahne olmuş bir savaştır. Bu savaşta Türk askeri inanç ve azmiyle destansı bir kahramanlık örneği sergilemiş, binlercesi bu topraklar için şehit olmuştur. 

10. Sınıf Meb Yayınları Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Sayfa 33 Cevabı

Aşağıdaki çoktan seçmeli soruları okuyunuz ve doğru seçeneği işaretleyiniz.

20. “Türk Edebiyatı’nın Dönemleri” üzerine çalışma yapan bir araştırmacı, aşağıdaki eserlerden hangisini farklı bir dönemde değerlendirir?
A) Kutadgu Bilig
B) Kök Türk Yazıtları
C) Divân-ı Hikmet
D) Divân-ı Lugati’t-Türk
E) Atabetü’l-Hakâyık

• Cevap: B

21. Edebiyat, genel ve geniş kapsamıyla yazılı söz demektir. Bu nedenle “yazın” terimi de kullanılır edebiyat yerine. Salt söze dayanan bir edebiyat yok mudur? Vardır elbette. Nitekim yazılı edebiyattan önce, bugün de varlığını sürdüren söylencelere (efsanelere), halk geleneklerine dayanan, ulusların ilkel düşüncelerini yansıtan, doğa-insan ilişkilerine ayna tutan bir sözlü edebiyat vardı. Bugün de vardır. Ne ki her toplum kendi edebiyatını saptama, gelecek kuşaklara ve insanlığa sunma isteğini duyduğu zaman bu sözlü ürünleri de yazılı hâle getirecektir.

Bu parçada aşağıdaki sorulardan hangisinin cevabı yoktur?
A) Edebiyat nedir?
B) Edebiyat yerine neden yazın terimi kullanılmıştır?
C) Sözlü edebiyat, yazılı edebiyattan ne kadar süre önce var olmuştur?
D) Sözlü edebiyat doğa-insan ilişkilerine ayna tutar mı?
E) Toplumlar ne zaman sözlü ürünleri yazıya dökme ihtiyacı duymuştur?

• Cevap: C

22. Aşağıdakilerin hangisinde İslamiyet’in etkisi vardır?
A) Koşuk
B) Sagu
C) Uygur metinleri
D) Kök Türk Yazıtları
E) Kutadgu Bilig

• Cevap: E

23. Aşağıdakilerden hangisi imla ve noktalama bakımından yanlıştır?
A) Türkler X. yüzyıldan itibaren Müslümanlığı kabul etmeye başlamışlardır.
B) İslamiyet’in etkisi ile verilmiş ürünlerde Arapça kelimelere sık rastlanır.
C) Edebiyat; tarih, felsefe, coğrafya, psikoloji gibi birçok bilimden yararlanır.
D) Türk edebiyatının ilk sözlüğü Kaşgarlı Mahmut tarafından yazılmıştır.
E) Bugün, kullandığımız Türk Dili tarih boyunca pekçok dilden kelime almıştır.

• Cevap: E

24. Türkoloji ve edebiyat bilgini olan sanatçı, ilk önce Fecriâticilerin arasına şair olarak katıldı. Daha sonra şiiri bırakarak kendini tamamıyla edebiyat tarihi çalışmalarına verdi. Ziya Gökalp’in Türk tarihi gibi Türk uygarlık tarihinin de bir bütün olarak incelenmesi gerektiği görüşünden hareket ederek Türk edebiyat tarihini Batı yöntemiyle araştıran ilk kişi oldu. Türk uygarlığının, tarih boyu yaşadığı dil, hukuk, din, iktisat, sanat, politika, tarih, kültür ve her türlü bireysel ve toplumsal yönlerini bir bir gözden geçirdi. Bulduğu sonuçları edebiyat tarihine başarıyla uyguladı. Pek çok bilimsel makalenin yanında birçok kitap da yayımladı. Türk Edebiyatında ilk Mutasavvıflar, Türk Edebiyatı Tarihi, Türk Saz Şairleri eserlerinden bazılarıdır.

Bu parçada tanıtılan sanatçı aşağıdakilerin hangisidir?
A) Mehmet Fuat Köprülü
B) Bilal Kemikli
C) Abdülhak Hamit Tarhan
D) Talat Tekin
E) Kemal Yavuz

• Cevap: A

“10. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Cevapları Meb Yayınları Sayfa 30, 31, 32, 33” ile ilgili aşağıda bulunan emojileri kullanarak duygularınızı belirtebilir aynı zamanda sosyal medyada paylaşarak bizlere katkıda bulunabilirsiniz.