10. Sınıf Meb Yayınları Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Ders Kitabı Sayfa 141 Cevabı 2017 – 2018 Yeni Müfredat
10. Sınıf Meb Yayınları Ortaöğretim Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Ders Kitabı Sayfa 141 Cevabı
A- Aşağıdaki açık uçlu soruları cevaplayınız.
1. İslam dininin bilimle ilişkisini açıklayınız.
- Cevap: İslam’a göre bilim, varlıkların gerçeğini ortaya koymaya, eşyayı anlamaya yardım eder. Bunun için bilim adamının çalışmalarında objektif olması gerekmektedir. İslam’da bilimsel çalışmaların insana ve insanlığa faydalı olması gerektiği vurgulanmıştır. Bilimin bir amacı da insanı, Allah’ın varlığına götürmesidir. Objektif bir bilim adamının, Allah’ın varlığını ve birliğini anlayabileceğine dair pek çok ayet ve hadis vardır: “Allah’tan en çok korkanlar, gerçek âlimlerdir” (Fâtır suresi, 28. ayet). Din ve bilim, asla birbirine zıt veya çatışan alanlar değildir. Din, bilimi teşvik eder. Din ve bilim, insanı özgürleştirir. Din ve bilim, insanın anlam arayışına cevaptır. Din ve bilim insanı mutluluğa götürür.
2. Akıl ve vahiy ilişkisini açıklayınız.
- Cevap: Akıl ile bilinemeyen şeyler vahiy ile bilinir… Aklın yetmediği yerde devreye vahiy girer… Akıl sınırlıdır bazen vahiy akla uymaya bilir o zaman vahiy yanlıştır diyemeyiz. İşte akıl orada yetersiz kaldığı için, akla göre yanlıştır…
3. İslam dininin aklı kullanmaya ve bilime verdiği önemi örneklerle açıklayınız.
- Cevap: Akıl, Allah’ın insanlara verdiği büyük bir nimettir. İnsan, iyiyi ve kötüyü birbirinden akıl ile ayırır. Akıl insanı diğer canlılardan ayıran en büyük özelliktir.İslam Dini akla olduğu gibi bilgiye de üstün bir değer vermiş, daima okumayı ve öğrenmeyi emretmiştir. Kur’an-ı Kerim’in ilk ayetinin “Oku” emri ile başlaması, bize okumanın önemini açık bir şekilde göstermediktedir. Bilgiye ve bilgi sahiplerine verilen değer konusunda Yüce Allah şöyle buyuruyor: “De ki: Hiç bilenlerle bilmeyenler bir olur mu?” Peygamber Efendimiz de bilgi öğrenmenin müslümanlar için önemli bir görev olduğunu şöyle buyuruyor: “İlim öğrenmek erkek ve kadın her müslümana farzdır.”
4. İslam medeniyetinde eğitim kurumlarının gelişimini kısaca yazınız.
- Cevap: Peygamberimizin Mekke’den, Medine’ye hicretinden sonra yaptığı ilk işlerden birisi, mescidin yanına yaptırdığı “Suffa” isimli eğitim kurumu idi. Gündüzlü ve yatılı olan Suffa’daki eğitim faaliyeti, peygamber mescidi olan “Mescid-i Nebi”den bağımsız değildi.Mescid-i Nebi’deki ilim faaliyeti sonraki camilere de örnek olmuştur.İslam eğitim kurumlarından birisi de Küttaplar denilen bir kurumdu. Medreselerden önce açılan, medreselerden sonra da var olan bu eğitim kurumu, önceleri genel okuma-yazma öğretiminin verildiği mektepler görevini üstlenirken, sonraları çocuklara medrese öncesi eğitim veren ilk mektepler konumunu almıştır.
İslam medeniyetinde bir başka eğitim kurumu da Beytü’l-Hikme’dir. Hicri ikinci asrın sonlarına doğru matematik, mantık, fizik, kimya, felsefe, tıp ve diğer ilimlere ait eserlerin tercüme edildiği bir kurum olan Beytü’l-Hikme, özellikle aklî ilimlerin enine boyuna öğretilip tartışıldığı bir merkezdi.
İslam eğitim kurumlarından en etkili ve yaygın olanı medreselerdir. “Ders okunan yer” anlamına gelen medreseler, dini ilimler başta olmak üzere tıp, astronomi, matematik ve diğer ilimlerin de okutulduğu eğitim merkezleridir.
Türkler’in İslam dünyasına girmesiyle gelişen medreseler Selçuklular ve Osmanlılar döneminde köylere kadar yayılmıştır.
Medreselerin en büyüğü ve en önemlisi Selçuklu veziri Nizamü’l-Mülk’ün 1067’de Bağdat’ta kurduğu Nizamiye Medresesi’dir. Benzer medreseler İskenderiye, Kudüs, Konya, Tokat, Antalya, Urfa, Sivas, İznik, Granada, Fas ve Bağdat gibi merkezlerde de açılmıştır.
İslam medeniyetinin eğitim kurumlarından Ca-birb. Hayyan, Kindî, Fârâbî, Harizmî, Beyrûnî (Birûnî), ibn-i Sînâ, Gazâlîve ibn-i Rûşd gibi dünya çapında filozof ve bilginler yetişmiştir.
5. İslam âlimlerinin tefsir, hadis, fıkıh, kelam ve siyer alanlarında yaptıkları çalışmaları yazınız.
- Cevap: Taberi: Tefsir, kıraat, hadis, tarih, edebiyat, nahiv, matematik, tıp ve Şafii mezhebi fıkıh alimi olan Taberi, özellikle tefsir ilminde meşhur olup, tefsiriyle tanındı. Cami-ul Beyan ve Te’vil-ül-Kur’an adlı bu eseri, eshab-kiramın ve tabiinin rivayetlerini toplayan en geniş tefsirlerindendir.
6. Müslüman bilim adamlarının dünyevi bilimler alanlarında yaptıkları çalışmalar hakkında bilgi veriniz.
- Cevap:
1) FARABİ (870-950)
-Türkistan’ın Farab (Karaçuk) şehrinde doğmuştur.
-Helenistik çağı Yunan filozoflarının düşüncelerini en iyi şekilde açıklayarak İslam düşünce hayatının gelişmesine büyük hizmetlerde bulunmuştur.
-Ayrıca Matematik,Fizik,Mantık,Psikoloji,Politika ve Astronomi alanlarında çalışmalar yapmış,160 dolayında kitap ve makale yazmıştır.
-Eserlerinin çoğu,Latinceye çevrilerek uzun yıllar Avrupa üniversitelerinde okutulmuştur.
-Avrupa’da Al-Phorobius adıyla ün yapmıştır.
-Akılcılığı ön plana alarak pozitif bilimlerin gelişmesine katkı sağlamıştır.
-Muallim-i Sani (İkinci Öğretmen) unvanı ile tanınmıştır.
2) BİRUNİ (973-1051)
-Gazneli Mahmut’un sarayında yaşamış olan Biruni,Matematik dalında ün yapmıştır.
-110 civarında eser yazmıştır.
-Bilimin ilerleyebilmesi için ,bilim adamının özgürce düşünebilmesinin şart olduğunu savunmuştur.
-Geometri,Fizik ve Coğrafya dallarında eserleri de vardır.
3)İBN-İ SİNA (980-1037)
-Maveraünnehir Bölgesi’nde yetişen İbn-i Sina,FİZİK,Biyoloji,Mantık,Felsefe,Ahlak dallarında 200 dolaylarında eser yazmıştır.
-Asıl ününü tıp ve felsefe alanında yapmıştır.Felsefe bilgisinin temelini Farabi’den almıştır.
-‘El-Kanun-ı fit-tıb’ adlı tıp kitabı dünyaca ünlüdür.
-Hipokrat’tan sonra tıbbın ikinci babası sayılır.
-Beyin üzerine araştırmalar yapmış,kan dolaşımını incelemiş,ilaçlar yapmıştır.
-Batı’da ‘Avicenna’ adıyla tanınan bu büyük bilim adamının eserleri birçok Batı diline çevrilmiş ve uzun süre Batı üniversitelerinde okutulmuştur.
4)ABDULLAH BARANİ
-X.yy’da yaşamış olan Abdullah Barani ‘trigonometri’ biliminin kurucularından biri olarak tanınır.
5)GAZALİ (1058-1111)
-Büyük Selçuklu Dönemi’nde yetişen ilim adamı ve kelamcılardan olan Gazali,Bağdat’taki Nizamiye Medresesi’nde müderrislik yapmıştır.
-Bölücü ve siyasi din akımlarıyla mücadele eden Gazali’nin en ünlü eseri ‘İhyaü’l Ulumid-din’ dir.
5) ÖMER HAYYAM (1048-1131)
-Büyük Selçuklular Dönemi’nin en ünlü bilgin ve şairlerindendir.
-Sultan Melikşah zamanında Matematik,Astronomi,Tıp alanında çalışmalar yaparak,cebir ve geometri konularında Muhammed Beyhaki’yle birlikte eserler yazmıştır.
-Zamanın bilim adamlarından oluşan bir heyetle ‘Celali Takvimi’ni (Takvim-i Melikşah) düzenlemiştir.
-‘Rubailer’ en önemli eseridir.
6)İBN-İ RÜŞT (1126-1198)
-İspanya’da yetişen en büyük İslam filozoflarındandır.
-Endülüs Emevileri döneminde yaşayan İbn-i Rüşt,ARİSTO felsefesiyle ilgilenerek Avrupalılar’a ARİSTO’yu tanıtmıştır.
-İbn-i Rüşt,aklın inançtan önce geldiğini savunmuştur.Çünkü,ona göre gerçek inanca ancak akıl yoluyla ulaşılabilirdi.
-Batı’da ‘Avirroes’ adıyla tanınan ‘İbn-i Rüşt’ Akılcılık akımının doğmasında büyük bir etkiye sahiptir.
7) ZEMAHŞERİ (1074-1444)
-‘Keşşaf’ adlı eseriyle tefsir alanında tanınmıştır.
-‘Mukaddimetü’l-Edeb’ adlı bir grammer kitabı da yazmıştır.
8) HAREZMİ (780-850)
-Filozof ve matematikçidir.
-Şerh kitabı ‘Alkharismus’ adıyla Batı dillerine çevrilmiştir.
-Ayrıca,’Kitabü’l-Cebr ve’l Mukabele’ adlı eseri de Batı’da ‘Algebra’ adı ile ün kazanmıştır.
B- Aşağıdaki çoktan seçmeli soruları cevaplayınız.
1. Aşağıdakilerden hangisi Kütüb-i Sitte içinde yer almaz?
A) Müslim B) Beyhaki C) Tirmizî D) Nesâi E) Buhârî
- Cevap:
2. İslam medeniyetinde ilk kez yüksek seviyede ilmî araştırmaların yapıldığı eğitim kurumları aşağıdakilerden hangisidir?
A) Beytü’l Hikme
B) Suffe
C) Nizamiye Medresesi
D) Sahn-ı Semân
E) Dârul’l-Erkam
- Cevap:
