10. Sınıf Kimya Ders Kitabı Sayfa 210 Cevapları Pasifik Yayınları‘na ulaşabilmek ve dersinizi kolayca yapabilmek için aşağıdaki yayınımızı mutlaka inceleyiniz.
10. Sınıf Kimya Pasifik Yayınları Ders Kitabı Cevapları Sayfa 210
4. Ünite Değerlendirme Soruları
A. Aşağıdaki soruları yanıtlayınız.
1. Sabun polar olmayan bir bileşiği (yağı), polar olan suda nasıl çözünür hâle getirir? Açıklayınız.
- Cevap: Ellerimizi sadece suyla yıkadığımızda kirlerin bir kısmı uzaklaşsa da su molekülleri yağ ve benzeri kirleri çözemediği için ellerimiz tam anlamıyla temizlenmiş sayılmaz. Bir maddenin diğerini çözebilmesi için bu maddelerin benzer yapıda olması gerekir. Başka bir deyişle polar maddeler polar çözücülerde, apolar maddeler ise apolar çözücülerde çözünür. Hidrojen ve oksijen atomlarından oluşan polar su (H2O) molekülleri genellikle yağ ve benzeri maddelerden oluşan apolar kirleri çözemezler. Bu nedenle ellerimizi temizlemek için sabuna ihtiyaç duyarız. Sabun molekülleri polar ve apolar olmak üzere iki kısımdan oluşur. Sabun molekülünde baş kısım polar, kuyruk kısmı ise apolardır. Ellerimizi yıkarken sabunun uzun hidrokarbon zincirlerinden oluşan apolar kısımları yine apolar olan kirlere tutunur hatta onları çevreler, polar kısımları ise su molekülleri ile etkileşir. Etrafı sarılan yağ tanecikleri birbirlerinden ayrılarak su içerisinde dağılırlar. Böylece yüzeyden ayrılan yağ molekülleri su ile birlikte kolaylıkla akıp gider.
2. Kimya profesörü olduğunuzu ve doğal deri ya da pamuk yerine geçebilecek bir polimer keşfettiğinizi düşününüz. Bu keşfettiğiniz polimerin özellikleri yönünden doğal deri ya da pamuk yerine kullanılmasının daha uygun olacağı ile ilgili neler söyleyebilirsiniz?
- Cevap:
3. Polimer lifler kullanılarak üretilen (dokunan) kumaşların sıcak ütü ile ütülenmemesi önerilir. Gerekçesini kimya yönünden açıklayınız.
- Cevap:
4. Tavaların yüzeylerinde yiyeceklerin yapışmaması ve sürtünmenin azaltılmasının istendiği dişli, rulman gibi sistemlerde hangi polimer kullanılır? Bu polimer hangi özelliklere sahiptir?
- Cevap: Teflon belirli bir kimyasal veya ürün adı değildir. Teflon, 1938’de DuPont kimya şirketi tarafından tesadüfen keşfedilen ve politetrafloroetilen (PTFE, florlanmış etilen polimeri) adı verilen plastik bir malzemenin ticari adıdır
5. “Monomer, mer, polimer, plastik” kavramlarını açıklayınız.
- Cevap:
Monomer: Monomer, daha yüksek bağlı molekül kütleli yeni bir ürün vermek için kendisiyle ya da başka bir bileşikle tepkiyebilen bileşikleri belirten kimya terimi.
Mer: Aynı ya da farklı maddelerin küçük moleküllerinin çok sayıda kovalent bağlarla bağlanmasıyla oluşan büyük moleküllere polimer denir. Bir polimerde birbirine bağlı art arda tekrar eden küçük yapı birimlerine mer denir.
Polimer: Polimer (Yunanca: poli “çok”, meros “parça”; çok parçalı anlamında), monomer denilen görece küçük moleküllerin birbirlerine tekrarlar halinde eklenmesiyle oluşan çok uzun zincirli moleküllerdir. Aynı monomerlerin oluşturduğu polimerlere homopolimer,en az iki farklı tip monomerden oluşan polimere ise kopolimer denir.
Plastik: Plastik; karbon, hidrojen, oksijen, azot ve diğer organik ya da inorganik elementlerin oluşturduğu monomer adı verilen; basit yapıdaki moleküllü gruplardaki bağın koparılarak polimer adı verilen uzun ve zincirli bir yapıya dönüştürülmesi ile elde edilen malzemelere verilen isimdir.
6. İlaçlar neden şurup, merhem, iğne, hap gibi farklı formlarda hazırlanır?
- Cevap: İlaçların farklı formlarda oluşunun sebebi;
➜ Doğru dozda alınmasını sağlamak,
➜ Etken maddesini dış etkilerden korumak,
➜ Etken maddeleri mide suyu gibi asidik vücut sıvılarından korumak,
➜ Etken maddelerin tat ve kokularını maskelemek (baskılama),
➜ Vücut dokuları içinde istenen bölgeye yerleştirmek,
➜ İdeal ilaç etkisini sağlamak,
➜ Vücutta dağılım ve emilimini kontrol etmek,
➜ İstenilen şekilde çözünmesini sağlamaktır.
7. Deterjanın temel bileşenleri nelerdir?
- Cevap:
➜ Alkol etoksilit
➜ Alkil etoksi sülfat
➜ Alkil sülfat
➜ Amin oksit
➜ Sitrik asit
➜ Siklodekstrin
➜ Enzimler
➜ Etanol
➜ Hidrojen peroksit
➜ Linear alkilbenzen sülfonat
➜ Perkarbonat
➜ Parfümler
➜ Polietilen glikol
➜ Polietilen oksit
➜ Polioksietilen
➜ Polimerler
➜ Polivinil alkol
8. Kalıcı dövme boyasındaki maddeler sağlığı nasıl etkiler?
- Cevap: Dövmenin içinde yer alan kadminyum, civa, kobalt gibi maddelerin ise uzun zamanda kanserin gelişimine yol açabilir.
9. Sık saç boyamanın sağlık açısından sakıncaları nelerdir?
- Cevap:
➜ Saç boyasının içerisinde bulunan bazı pigmentler kansere neden olmaktadır. Avruğa’da yapılan bir araştırmaya göre; sık sık saç rengi değiştiren ve bu boyaları kullanan kişilerde “lenfoma kanseri” riskinin yüksek olduğunu açıkladı.
➜ Saç boyalarının içerisinde bulunan PPD(parafenilendiamin) maddesi, saç köklerinde yara oluşmasına, kaşıntı, kızarıklık, şişlik, cilt derilerinde döküntü, göz kapaklarında şilşik gibi alerjik reaksiyonlara neden olabilir.
➜ Saç boyaları, saçlarda sertleşme, kuruma ve aşırı derecede dökülmelere yol açabilir. Düzenli olarak saç boyayan kişilerin saçların seyrelme ve bölgesel dökülmeler görülebilir.
➜ Saç boyaları yalnızca saçlara değil, çeşitli sağlık problemlerine de neden olabilir. Ciltle temas eden saç boyaları deriyi tahriş ederek, saç diplerinde büyük yaralara neden olur.
➜ Saç boyama işlemi yapılırken kesinlikle oda hava almalıdır. Çünkü saç boyasındaki kimyasal koku solunum yolunu rahatsız edebilir.
➜ Özellikle kokulara alerjisi olan kişilerin maske kullanarak uygulaması gereken saç boyası, göz kapaklarında şişlik, göz ve burun çevresinde deri döküntüsü gibi reaksiyonlarla farklı hastalıklara neden olabilir.
10. Zeytinyağının asitliği neden pH ile belirtilemez?
- Cevap: Zeytinyağı gliserin ve oleik asit maddelerinin birleşmesinden oluşur. Ancak bu karışımdaki oleik asit, gliserin içeresinde tümüyle karışmaz, bir kısmı serbest olarak kalır. Serbest kalan oleik asit miktarı az olursa yağ güzel ve lezzetli olur. Eğer asit miktarı fazla ise zeytinyağında acılık oluşur. Asitlik derecesi de her 100 gram zeytinyağında bulunan oleik asit miktarının yüzde olarak ifade edilmesidir. 0,8 asitlik zeytinyağı demek 100 gram zeytinyağında 0,8 gram serbest oleik asit bulunan zeytinyağı demektir.
11. Yapay tatlandırıcılar sağlık üzerinde ne tür etkiler yapabilir?
- Cevap:
Asesülfam artmış lösemi, timüs kanseri, meme kanseri ve kronik solunum yolu hastalığı riski ile ilişkili olduğu düşünülmektedir?
Monosodyum glutamat (MSG), birçok ambalajlanmış gıdaya ve konserve ürüne eklenen lezzet arttırıcı ve koruyucu maddedir. Araştırmalar, monosodyum glutamatın kronik inflamasyon, karaciğer hasarı, kilo verme direnci ve kronik ağrı ile ilişkili olduğunu bulmuştur.
Sukraloz, hasar görmüş bağırsak mikroflorasıyla sonuçlanan yüksek derecede işlenmiş bir dizi reaksiyonda üç klor atomu ile üretilir. Bu tatlandırıcının Gut dysbiosis, kardiyovasküler, otoimmün, nörolojik, psikiyatrik hastalıklar ve kanser gibi bir dizi problem ve hastalığa yol açabileceği düşünülmektedir. Ancak henüz çok kesin tanılar ortaya konulmamıştır.
Aspartam; fenilalanin (%50), aspartik asit (%40) ve metanolden (%10) oluşur. Yapay tatlandırıcılar sınıfındadır. Kimyasal aspartik asit, eksitotoksin işlevi görür, nöronları uyarır ve sinir hücrelerini yok eder. Araştırmacılar, kanser hücrelerinin aspartama maruz kaldıklarında, doğrudan aktivite ve hareketliliklerinde artış olduğunu bulmuşlardır.
Sodyum benzoat; Enerji içeceği gibi bazı içeceklerde bulunur. DEHB, astım ve diğer enflamatuar bozukluklarla bağlantılıdır. Sodyum benzoat, askorbik asitle birleştirildiğinde, kanserojen bir bileşik olan benzer ortaya çıkar. Benzen, lösemi ve lenfoma dahil olmak üzere çeşitli kanser türleriyle ilişkilidir.
12. Yenilebilir yağların yanlış kullanımının sağlık üzerinde etkileri neler olabilir?
- Cevap: Yağlar canlılar için enerji verici olması, hücre zarı ve hormonların yapısına katılması gibi önemli işlevlere sahiptir. Ayrıca yağda çözünen vitaminlerin (A, D, E, K) vücuda alınmasını sağlar.
Ancak bilinçsiz kullanım yağları zararlı hâle getirebildiği gibi sağlığı da olumsuz etkiler. Yağların yanlış kullanımının sağlık üzerindeki etkileri aşağıdaki şekilde özetlenebilir.
Yağların gerekenden fazla kullanılması
➜ Gereksiz enerji artışına,
➜ Şişmanlığa,
➜ Kalp hastalığına,
➜ Tip 2 diyabete,
➜ Karaciğer yağlanmasına,
➜ Kanda kolesterol yükselmesine,
➜ Damar tıkanıklığına neden olabilir.
Yağların yüksek sıcaklıklarda kullanılması
➜ Kimyasal yapısının değişmesine,
➜ Yağın yanarak zehirli hâle gelmesine,
➜ Zararlı maddelerin oluşmasına,
➜ Kanserojen etki oluşturmasına neden olabilir.
Yağların defalarca kullanılması
➜ Kanserojen madde oluşmasına,
➜ Oksijen ile reaksiyona girerek zararlı yan ürünlerin oluşmasına,
➜ Bağışıklık sisteminin zarar görmesine neden olur.
Yağların yanlış koşullarda saklanması da sağlığı olumsuz etkileyebilir. Yağların bozulmasındaki başlıca etkenler ısı, oksijen ve ışıktır. Bu nedenle yağlar serin, kuru, karanlık bir yerde saklanmalıdır.
B. Aşağıdaki ifadelerden doğru olarak düşündükleriniz için “D”, yanlış olarak düşündükleriniz için “Y” harfini yay ayraç içine yazınız. Yanlış olarak düşündüğünüz ifadenin doğrusunu verilen boşluğa yazınız.
- Cevap:
(Y) 1. Dondurulmuş gıdalar hazır gıda değildir. (Hazır gıdadır.)
(D) 2. UHT bir sterilizasyon tekniğidir.
(D) 3. Üretim tarihi gıdanın tazeliği konusunda bilgi verir.
(D) 4. Sabun, kir (yağı) ile etkileşerek kirin bulunduğu yerden çıkmasını sağlar.
(Y)5. Polistren yapışmaz tava imalatında kullanılır. (Ambalaj malzemesi ve ısı yalıtımında kullanılır.)
(D) 6. Polimerler, monomer adlı küçük molekül birimlerinin birbirine bağlanması ile oluşmuş büyük moleküllerdir.
C. Aşağıdaki ifadelerde verilen boşlukları kavramlardan uygun olanı ile doldurunuz.
- Cevap:
1. Hijyen amaçlı kullanılan maddelere çamaşır suyu ve kireç kaymağı örnek verilebilir.
2. Zeytinyağı doymamış yağ asitleri yönünden zengindir.
3. Isıya dayanıklı giysi yapımında kevlar polimeri kullanılabilir.
10. Sınıf Pasifik Yayınları Kimya Ders Kitabı Sayfa 210 Cevabı ile ilgili aşağıda bulunan emojileri kullanarak duygularınızı belirtebilir aynı zamanda sosyal medyada paylaşarak bizlere katkıda bulunabilirsiniz.
