10. Sınıf Kimya Ders Kitabı Sayfa 151 Cevapları Pasifik Yayınları‘na ulaşabilmek ve dersinizi kolayca yapabilmek için aşağıdaki yayınımızı mutlaka inceleyiniz.
10. Sınıf Kimya Pasifik Yayınları Ders Kitabı Cevapları Sayfa 151
Araştırınız
Ev temizlik malzemelerinin etiketlerini inceleyerek hangilerinin asit, hangilerinin baz içerdiğini belirleyiniz. Bu asit ve bazlar hangi özellikleri nedeniyle temizlik malzemelerinde kullanılmıştır?
Dikkat: Güvenlik önlemlerinizi almayı unutmayınız.
- Cevap: Evinizde kullandığınız temizlik malzemelerine göre bu soruyu kendiniz yapmalısınız.
Biliyor musunuz?
Ülkemizde sülfürik asit üretimi yapan en büyük tesis Bandırma’da bulunmaktadır. Tesiste yılda 550.000 ton sülfürik asit üretilmektedir. Türkiye bu üretimle dünyada beşinci sırada yer alır.
Tesiste sülfürik asidin hangi ham maddelerden, nasıl üretildiğini araştırınız.
- Cevap: Fosfatlı veya potasyumlu gübreler, iki (azot ve fosfor veya fosfor ve potasyum) veya üç besin maddesi (azot, fosfor ve potasyum) içeren gübreler, sodyum nitrat ile diğer kimyasal ve mineral gübreler kullanılmaktadır. Bagfas’ın sitesini ziyaret edebilirsiniz.
Bazlar da asitler gibi özellikleri nedeniyle birçok endüstri alanında kullanılan kimyasal maddelerdir. Örneğin metal (alüminyum), kâğıt, iplik, gübre, sabun vb. endüstrisinde bazlar kullanılır. Endüstride en çok kullanılan baz olan sodyum hidroksit, aynı zamanda dünya genelinde en fazla üretilen kimyasal maddelerdendir. Bu madde endüstri dışında kireç çözücü, yağ çözücü, deterjan, amonyak, çamaşır suyu gibi temizlik maddelerinde de kullanılmaktadır. Bu açıdan bakıldığında asit ve bazlar endüstri ve günlük yaşam için oldukça faydalı maddelerdir. Ancak güvenlik önlemi alınmadan kullanıldıklarında endüstri, çevre ve sağlık açısından son derece zararlı olabilmektedirler.
Asit ve bazların doğru kullanılması ne anlama gelir?
- Cevap:
Asit ve bazların zararları neler olabilir?
- Cevap:
➜ Sanayide kullanılan bazı maddeler (NaOH ve NH3 gibi) nehir sularına karışırsa balık ve diğer canlıların ölümüne sebep olur.
➜ Sanayide fabrikaların baca gazlarından oluşan CO2, SO3 gibi gazlar havaya karışırlar. Bunlar havadaki su buharıyla birleşerek asit yağmurlarını oluşturur. Asit yağmurları bitkilere zarar verdiği gibi sularda ve toprakta pH değerinin değişmesine neden olur.
➜ Çok fazla kükürt (S) içeren petrol ve kömür yakılınca SO2 ve SO3 gazları oluşur. Bu gazlar su ile birleşip H2SO4 oluşturur.
SO3(g) + H2O(s) → H2SO4(s)
➜ Oluşan asit yağmurları yeryüzüne indiğinde mikroorganizmalar dahil temas ettikleri canlı, cansız her şeyin kimyasal yapısını değiştirebilir. Bu durumda ekosistemde önemli değişimlere neden olur. Mesela besin zincirini değiştirirler.
Asit ve bazların kullanımı sırasında nelere dikkat edilmelidir?
- Cevap: Asitler aşındırıcı özelliğe sahip olduğu için çalışılırken koruyucu giysi ve gözlük kullanılmalıdır. Nitrik asit (HNO3) metallerin çoğunu çözen kuvvetli bir asittir. Nitrik asitle hidroklorik asit (HCl) karışımı olan kral suyu soy metalleri (Au, Pt) çözebilir. Bu nedenle nitrik asit metal kaplarda saklanamaz. Genellikle cam veya plastik kaplarda saklanır. Sülfrik asit (H2SO4) soy metallerin (Au, Pt) dışındaki diğer metallerle tepkimeye girdiği için genellikle cam veya plastik kaplarda saklanır. Hidroflorik asit (HF); yarı soy (Cu, Hg, Ag) ve soy metaller (Au, Pt) dışında kalan metallerle etkileşime girdiği için metallerle temasından kaçınılmalıdır. Hidroflorik asit zayıf bir asit olmasına rağmen camı aşındırır. Bu nedenle cam kaplarda saklanamaz. Aynı zamanda killi topraktan yapılan porselenin dış kısmındaki sır (sırça) da bir tür cam olduğu için HF’ten zarar görür. Bu nedenle laboratuvardaki porselen malzeme HF ile temas ettirilmemelidir. Derişik sülfürik asit (H2SO4), fosforik asit (H3PO4) ve asetik asit (CH3COOH) çözünürken ısı açığa çıkarır. Çalışılan kaplarda ısı oluşacağı için dikkatli olunmalıdır. Ayrıca bu asitler nem çekme özelliğine de sahiptir. Ciltle temas ettiklerinde ciltteki suyu çeker ve asit yanığındaki doku hasarı ve doku kaybının artmasına neden olur.
Asit ve baz maddelerin ambalajlarındaki kullanım talimatı, uyarı yazısı ve işaretlerine dikkat edilirse bu maddelerin çevreye zararlı oldukları görülür (Resim 3.3.1). Asit ve baz maddeler, uluslararası sınıflandırmada tehlikeli atık sınıfında yer alır. Önlem alınmadan çevreye bırakılan asit ve baz maddeler, çevreye zarar verir.
Bu zararlar neler olabilir?
- Cevap:
Asit ve bazlar ayrıca döküldüğü yerdeki canlı dokuları ve minerallerle (tuzlarla) etkileşerek onların yapılarını bozar. Yanıcı, zehirli vb. gazlar oluşturabilir. Asit ve bazlar yer altı ve yer üstü sularıyla taşınarak döküldüğü yerden çok uzaktaki yerleri de etkileyebilir.
Suda çözündüğünde asit özellik gösteren gazlar da çevre için tehlike oluşturur. Neden?
- Cevap:
10. Sınıf Pasifik Yayınları Kimya Ders Kitabı Sayfa 151 Cevabı ile ilgili aşağıda bulunan emojileri kullanarak duygularınızı belirtebilir aynı zamanda sosyal medyada paylaşarak bizlere katkıda bulunabilirsiniz.
