10. Sınıf Tarih Ders Kitabı İlke Yayınları 2. Ünite Beylikten Devlete Osmanlı Siyaseti (1302- 1453) Sayfa 56, 57, 58, 59, 60, 61, 62, 63 Rumeli’de Genişleme Etkinlik Soruları ve Cevapları
10. Sınıf İlke Yayınları Tarih Ders Kitabı Rumeli’de Genişleme Cevapları
Rumeli’de Genişleme
10. Sınıf İlke Yayınları Tarih Ders Kitabı Sayfa 56 Cevabı
Osmanlı Devleti’nin kısa sürede Rumeli’de hâkimiyet kurmasında hangi faktörler etkili olmuş olabilir? Bu konudaki düşüncelerinizi arkadaşlarınızla paylaşınız.
- Cevap: Osmanlıların kısa sürede büyük bir devlet haline gelmesinde etkili olan faktörler şunlardır:
Coğrafi konum: Osmanlı Devleti Bizans sınırında kurulmuştu. Bizans ile yaptığı savaşlar gaza (din uğruna yapılan savaş) niteliğinde olduğundan Anadolu’daki diğer Türk boylan tarafından desteklenmiştir. Ayrıca Osmanlıların kurulduğu yer ekonomik bakımdan canlı bir bölgeydi.
Bizans’ın gücünü kaybetmesi: Osmanlı Devleti kurulduğu sırada Bizans başkentinde sürekli taht kavgaları yaşanıyordu. Tekfur adı verilen valiler merkezi dinlemiyorlar, birbirleri ile çatışıyorlar, yönetimleri altındaki halka baskı yapıyorlar ve ağır vergiler altında eziyorlardı. Bu durum Osmanlıların Bizans yönünde kolayca ilerlemelerini sağlamıştır.
Osmanlı’nın Anadolu Türk Beylikleri ile iyi ilişkiler kurmaları: Anadolu Türk beylikleri, Selçukluların yerini almak için sürekli çatışıyorlardı. Osmanlılar bu mücadelelerin dışında kalmaya ve Türk beylikleriyle iyi ilişkiler kurmaya özen göstermişlerdir. Bu durum Osmanlıların Bizans’a karşı daha rahat hareket etmesini sağlamıştır.
Padişahların iyi yetişmesi: Osmanlılar şehzadeleri deneyimli devlet adamlarının gözetiminde sancaklara vali olarak atanmışlardır. Bu durum tahta geçecek kişinin; halkı tanımasını, yönetim ve askerlik gibi konularda deneyim kazanmasını sağlamıştır.
Hoşgörülü ve adaletli bir yönetimin olması: Osmanlılar fethettikleri yerlerdeki halka baskı yapmamışlar, kültürlerini korumalarına, dini inançlarını sürdürmelerine ve ibadetlerini özgürce yapmalarına izin vermişlerdir. Bu nedenle Bizanslı ve Balkanlı beylerin baskıcı yönetiminden bıkmış olan halk Osmanlı yönetimini kolayca benimsemiştir.
BİZANS’LA UZLAŞMA VE RUMELİ’YE GEÇİŞ
Rumeli’de yapılan fetihlerin Osmanlı Devleti’ne kazanımları neler olmuştur? Açıklayınız
- Cevap: Rumeli’ye geçiş sırasında Bizans İmparatoru Kantakuzen Orhan Bey’in yardımı sonucunda tahtını koruyabilmiştir. Bu yardım karşılığında 1353’te Çimpe Kalesi’nin hediye edilmesiyle Rumeli’ye ilk kez geçilmiştir. Daha sonra Gelibolu Yarımadası, Çorlu, Bolayır, Tekirdağ ve Malkara ele geçirilmiştir. Bu fetihlerin ardından Türkmenler Rumeli’ye yerleştirilerek nüfus ve iskan politikası izlemeye başlamıştır. Bu uygulama ile Osmanlı Devleti; Fethedilen yeri Türkleştirmeyi Fethedilen yerlerin elde tutulmasını ve savunulmasını sağlamayı amaçlamıştır. Devlet Teşkilatırılması; Divan teşkilâtı kuruldu Vezirlik makamı oluşturuldu. Yayamusellem adıyla ilk daimi ordular kuruldu. İznik’te ilk medrese açıldı. İlk kez Kadı ve Subaşı tayinleri yapıldı. İlk darphane kuruldu (ilk gümüş para basıldı) İlk tersane kuruldu (Karamürsel’de)
10. Sınıf İlke Yayınları Tarih Ders Kitabı Sayfa 57 Cevabı
OSMANLI DEVLETİ’NİN RUMELİ VE BALKANLARDA HÂKİMİYET KURMASINDAKİ ETKENLER
Osmanlı Devleti, Anadolu’ya oranla Rumeli ve Balkanlarda daha hızlı ve kısa sürede hâkimiyet kurdu. Süleyman Paşa’nın Rumeli’de yapmış olduğu fetihlerden sonra, I. Murat Dönemi’nde, Balkanların kapısı durumunda olan Edirne fethedildi (1363) Edirne fethedildikten sonra Osmanlı Devleti’nin başkenti yapıldı.
10. Sınıf İlke Yayınları Tarih Ders Kitabı Sayfa 58 Cevabı
Osmanlı Devleti’nin Rumeli ve Balkanlarda hâkimiyet kurmasındaki etkenlerden biri de istimâlet politikasıdır (Görsel 2.7). Bu konuyla ilgili aşağıdaki alıntı metni okuyarak değerlendiriniz.
- Cevap:
10. Sınıf İlke Yayınları Tarih Ders Kitabı Sayfa 59 Cevabı
2. Osmanlılar fethedilen bölgelerdeki halka zarar vermediler. İstimâlet anlayışı ile hepsinin gönlünü aldılar. Osmanlı’nın adaleti sayesinde huzur ve güvenlik içinde yaşadılar. Osmanlı Beyliği’nin, inşasından bir buçuk asır sonra dünya devleti gücüne erişmesinde ve uzun ömürlü oluşunda etkili olan unsurların en önemlilerinin adalet, insaf, hoşgörü ve istimâlet kavramları olduğu rahatlıkla söylenebilir. Osmanlı padişahlarının, devletin kuruluşundan itibaren yönetim siyasetlerini bu dört temel ilkeye dayandırdıkları anlaşılmaktadır. Osmanlı toplumunda bu kavramlardan hoşgörü, en azından beş buçuk yüzyıl boyunca geçici bir his olarak kalmamış, aksine devlet ve toplum hayatının bir gerçeği olarak kabul edilmiştir. Çeşitli din, dil, milliyet ve kültüre mensup zümrelerden meydana gelen Osmanlı toplumu, hiçbir ayrım yapılmaksızın eşitlikçi bir anlayışla huzur ve barış içerisinde yönetilmeye çalışılmıştır. Dinler arası çatışmayı ve hoşnutsuzluğu körükleyecek haksız bir uygulama söz konusu olmamıştır. Çeşitli dinî grupların 19. yüzyıla kadar Osmanlı yönetimine karşı herhangi bir başkaldırı hareketinin olmayışı, devlet yönetiminde söz konusu kavramların uygulandığının en önemli göstergesidir.
İstimâlet anlayışının Osmanlı Devleti’ne ne gibi kazanımları olmuştur? Açıklayınız.
- Cevap: Osmanlı Devleti fethettiği bölgedeki halkın geleneklerine, inançlarına, yaşayış tarzına müdahale etmemiştir. Hatta halkın can ve mal güvenliklerinden, hayatlarını normal akışında sürdürmelerinden kendisini sorumlu tutmuş ve onları koruma altına almıştır.
Osmanlı Devleti hakimiyeti altındaki milletlerin milli kimliklerine dokunmamış, asimilasyon ve soykırım uygulamamıştır. Osmanlı hakimiyetinde yaşamış olan Bulgar, Sırp, Boşnak, Romen milletleri, tüm milli unsurlarıyla bugün yaşıyorsa, bunda Osmanlı Devleti’nin farklı kültürlere saygısının payı büyüktür. Osmanlı Devleti’nin farklı din ve milletten olan toplulukları büyük bir hoşgörü ile yönetmeye başladığı 14. yüzyıldan neredeyse iki asır geçmesine rağmen Avrupa’da hala böyle bir hoşgörü ortamı yoktu. 15. Yüzyılın sonlarında siyasi birliğini kuran Katolik İspanya, halkından Yahudi ve Müslüman olanların ya zorla din değiştirmesini, ya göç etmesini istemiştir. Buna uymayanlar öldürülmüştür. Bu Müslüman ve Yahudi’ler nereye sığınmış olabilir acaba? Elbette devrin en hoşgörülü devletine. Yani Osmanlı Devleti’ne.
10. Sınıf İlke Yayınları Tarih Ders Kitabı Sayfa 60 Cevabı
AKINCILAR
Bin atlı akınlarda çocuklar gibi şendik, Bin atlı o gün dev gibi bir orduyu yendik. Ak tolgalı beylerbeyi haykırdı: İlerle!
Bir yaz günü geçtik Tuna’dan kafilelerle.
Şimşek gibi, bir semte atıldık yedi koldan, Şimşek gibi Türk atlarının geçtiği yoldan.
Bir gün dolu dizgin boşanan atlarımızla,
Yerden yedi kat arşa kanatlandık o hızla…
Şiire göre akıncıların özellikleri hakkında neler söyleyebilirsiniz? Belirtiniz.
- Cevap: Çok güçlüdürler. Vatan aşkıyla doludurlar. Ak tolgalı Beyleri vardır. Kafileler halinde ilerlemektedirler. İyi at binmektedirler.
Osmanlı Devleti’nin Balkanlarda hâkimiyet kurmasında akıncıların ne gibi katkıları olmuştur? Açıklayınız.
- Cevap: Osmanlı devletinin kuruluşundan,16.y.y.ın sonlarına kadar Akıncılar Rumeli ve Avrupa‘daki fetihlerde çok büyük rol oynamış, uç beyliklerinin kısa sürede devlet, sonrasında bir imparatorluk haline gelmesinde büyük katkıları olmuştur. Osmanlı’nın ilk yıllarında sınır boylarında gaza amacıyla saldırılar düzenleyen “Gaziler” zamanla akıncılara dönüştü. Akıncılığın temelinin Osman Gazi döneminde, Köse Mihal tarafından atıldığı söylenir. İlk zamanlar akıncı beylerinin çoğu, Osman Gazinin yoldaşlarının iken zamanla akıncılık bir sistem halini almıştır. Osmanlı İmparatorluğu’nun özellikle Avrupa’daki fetihlerinde büyük öneme sahip olmuşlardır.
10. Sınıf İlke Yayınları Tarih Ders Kitabı Sayfa 61 Cevabı
Osmanlı Devleti’nin Balkanlarda ilerlemesinde ve bu topraklarda kalıcı hâkimiyet kurmasında iskân politikasının büyük rolü vardır. Bu konu ile ilgili aşağıdaki alıntı metni okuyarak değerlendiriniz.
- Cevap: Başıboş göçebeler, ya da bir köyün ve kasabanın sorunlu halkı, imparatorluğun uzak bir bölgesine kaydırılırdı. Fetihlerin devam ettiği ilk yıllarda Osmanlılar, Anadolu’nun her tarafından akın akın kendi topraklarına gelen Müslüman Türk halkın, Balkanlar’a gönüllü göçünü sürekli teşvik etmiştir. Nüfus fazlasını yerleştirme amacının yanı sıra, askeri ve mali şartlar da, bu iskan politikasını zorunlu kılıyordu. Bunun faydaları hem savaşta hem de barışta görülecektir.
10. Sınıf İlke Yayınları Tarih Ders Kitabı Sayfa 62 Cevabı
Osmanlı orduları bu sayede kendilerinden emin bir şekilde fetihlere devam etti. Böylece batıya doğru yapılan seferler sırasında geride kalan bölgeler güvence altına alındı. Ayrıca buralara yerleştirilen Türkler sayesinde imar faaliyetleri yapılarak cami, yol, köprü, medrese, çeşme ve hastanelerle bölgeye Türk İslam kimliği kazandırıldı.
Osmanlı Devleti, Rumeli’de uyguladığı iskân siyasetinde bazı kurallara dikkat etti. Göçmenlerin, yeni yerleşim bölgelerine yakın yerlerden olmasına çalışıldı. Böylece uzun yol eziyeti ve iklim farklılıklarının etkisi en aza indirildi. Ayrıca Anadolu’da aralarında husumet ve anlaşmazlık bulunan ailelerden bir kısmı Rumeli’ye göç ettirilerek ülkede sosyal düzen ve huzur sağlanmaya çalışıldı.
Metinden hareketle iskân politikasının amacını, yöntemini ve sonuçlarını ilgili kutucuklara yazınız.
Amacı: Emin bir şekilde fetihlere devam etmek. Türkler sayesinde imar faaliyetleri yapılarak cami, yol, köprü, medrese, çeşme ve hastanelerle bölgeye Türk İslam kimliği kazandırmak.
Yöntemi: Göçmenlerin, yeni yerleşim bölgelerine yakın yerlerden olmasına çalışıldı. Böylece uzun yol eziyeti ve iklim farklılıklarının etkisi en aza indirildi
Sonuçlar: Anadolu’da aralarında husumet ve anlaşmazlık bulunan ailelerden bir kısmı Rumeli’ye göç ettirilerek ülkede sosyal düzen ve huzur sağlanmaya çalışıldı. buralara yerleştirilen Türkler sayesinde imar faaliyetleri yapılarak cami, yol, köprü, medrese, çeşme ve hastanelerle bölgeye Türk İslam kimliği kazandırıldı.
- Cevap:
10. Sınıf İlke Yayınları Tarih Ders Kitabı Sayfa 63 Cevabı
Osmanlı Devleti’nin kısa sürede Rumeli ve Balkanlarda hâkimiyet kurmasında etkili olan bazı faktörler aşağıda verilmiştir. Verilen örnekten hareketle siz de diğer faktörleri açıklayınız.
- Cevap: Osmanlı Devleti’nin Rumeli ve Balkanlarda Hakimiyet Kurmasında Etkili Olan Faktörler
Akıncı ve Uç Beylerinin Desteği.
Şeyh ve Dervişlerin Rolü.
İstimâlet Politikası.
İskân Politikası.
Balkanların Siyasi ve Sosyal Durumu.
Bizans’ın Siyasi Durumu
Bizans bu dönemde gerek siyasi, gerekse ekonomik yönden zayıf durumdaydı. Taht kavgaları yüzünden merkezî otoritesi zayıflamış durumdaydı.
Anadolu’nun Durumu
Diğer Beylikler Tarafından Rahatsız Edilmemeleri
Doğudan Gelen Yoğun Türkmen Göçleri
Takip Edilen Mükemmel Politika
10. Sınıf İlke Yayınları Tarih Ders Kitabı Sayfa 56, 57, 58, 59, 60, 61, 62, 63 Cevabı ile ilgili aşağıda bulunan emojileri kullanarak duygularınızı belirtebilir aynı zamanda sosyal medyada paylaşarak bizlere katkıda bulunabilirsiniz.
