10. Sınıf Tarih Ders Kitabı İlke Yayınları 4. Ünite Beylikten Devlete Osmanlı Medeniyeti Sayfa 96, 97, 98, 99,100, 101 Osmanlı Devlet İdaresi Etkinlik Soruları ve Cevapları
10. Sınıf İlke Yayınları Tarih Ders Kitabı Osmanlı Devlet İdaresi Cevapları
Osmanlı Devlet İdaresi
10. Sınıf İlke Yayınları Tarih Ders Kitabı Sayfa 96 Cevabı
1. Medreselerin kuruluş amaçları hakkında neler biliyorsunuz? Belirtiniz.
- Cevap:
➜ Sünni alim yetiştirerek Şii alimlerle ilmi mücadele etmek amacıyla kurulmuştur.
➜ Ülke için vatan, millet sevdalısı devlet memurları ve görevlileri yetiştirmek için kurulmuştur.
➜ Din adamlarını yetiştirerek doğru dinin öğrenilmesini sağlamaktır.
➜ Yoksul ve zeki talebelere yardım ederek kalkınmayı sağlamaktır.
➜ Dini bilimlerin yanında pozitif bilimler okutarak bilim ve teknik kalkınmayı sağlamaktır.
➜ İç ve dış istihbaratı kuracak sistem ve insan yetiştirmektir.
➜ Büyük Selçuklu Devleti’nde sosyal ve kültürel refah seviyesinin yükselmesinde bu medreselerin önemi çok büyüktür. Birçok medreseye model olan bu kurumlar uzun yıllar etkili olmuştur.
2. Türk dünyasında yetişmiş önemli bilim insanlarından hangilerini biliyorsunuz?
- Cevap: Abbas Vesim Efendi, Abdurrahman El-Hazini, AK Şemsettin, Ali Kuşçu, Behram Kurşunoğlu, Beyruni, Cabir Bin Hayyan, Cahit Arf…
OSMANLI DEVLET İDARESİNİ OLUŞTURAN UNSURLAR
Osmanlı devlet idaresi seyfiye (askerî bürokrasi), ilmiye (din, eğitim ve hukuk bürokrasisi) ve kalemiye (sivil bürokrasi) şeklinde birbirini tamamlayan üç bölümden oluşurdu. Bu üç sınıf üyelerinin Müslüman olma zorunluluğu vardı. Bu sınıfların birlikteliği sayesinde Osmanlı Devleti güçlü bir merkezî otoriteye sahip oldu. Bunun sonucunda da üç kıtaya hükmeden büyük bir imparatorluk konumuna erişti.
10. Sınıf İlke Yayınları Tarih Ders Kitabı Sayfa 98 Cevabı
İlmiye sınıfının görevlerini günümüzde hangi kamu mensupları yerine getirmektedir? Belirtiniz.
- Cevap:
Aşağıda verilen ilmiye sınıfı üyelerinin görev ve sorumluluklarını ilgili yerlere yazınız.
- Cevap: Osmanlı Devleti’nde devlet memurları seyfiye, ilmiye, kalemiye sınıfı olarak ayrılmaktadır. Çünkü her sınıfın farklı görevlerden oluşan meslekler grubu olduğu bilinmektedir. İlmiye sınıfının görevlerini günümüzde, öğretmenler, hakimler, avukatlar, noterler, imamlar, müezzinler gibi kamu görevlileridir. Günümüzde bu isimle devlet memuru olarak çalışırlar.
Şeyhülislam: Dini konularda yüksek yetkilere sahip olan kişiydi. Bir işin dine uygun olup olmadığını belirleyen fetvayı verirdi. Örneğin Osmanlı ordusu için savaştan önce Fetva çıkarırdı. (Günümüzdeki Diyanet işlerine benzetebiliriz.) Divana direkt katılmaz, çağrılırsa giderdi.
Kazasker: Divandaki davalara bakardı. Kadı ve müderrisleri atardı. Şeyhülislam divana direkt üye olmadığından İlmiye sınıfından olması sebebiyle divanda ilmiye sınıfının temsilcisiydi. (Günümüzde Adalet bakanına benzetebiliriz.)
Kadı: Divandaki davalara bakardı. Kadı ve müderrisleri atardı. Şeyhülislam divana direkt üye olmadığından İlmiye sınıfından olması sebebiyle divanda ilmiye sınıfının temsilcisiydi. (Günümüzde Adalet bakanına benzetebiliriz.)
10. Sınıf İlke Yayınları Tarih Ders Kitabı Sayfa 99 Cevabı
OSMANLI EĞİTİM KURUMLARI
XVI. yüzyılda üç kıtaya hükmeden Osmanlı Devleti’nin geniş coğrafyası içinde etnik yapı, din, dil ve yaşadıkları coğrafi bölgelerin özellikleri ile yaşam şekillerinde farklılıklar vardı. Bu farklı özelliklere sahip Osmanlı halkının devletin istediği insan tipi hâline gelmesi ancak eğitim ve öğretim sayesinde mümkündü. Devletin kurumlan eğitimli insanlar sayesinde ayakta durabilirdi. Bu yüzden Osmanlı Devleti eğitime son derece önem verdi. Daha önceki Türk İslam eğitim sistemlerini de örnek alarak yeni bir eğitim sistemi geliştirdi. Bilim insanlarını korudu ve destekledi. Dolayısıyla Osmanlı Devleti’nin büyük bir devlet olmasında uyguladığı başarılı eğitim sistemi önemli rol oynadı.
10. Sınıf İlke Yayınları Tarih Ders Kitabı Sayfa 100 Cevabı
TÜRK DÜNYASINDA YETİŞMİŞ BAZI BİLİM İNSANLARI
Osmanlı medreselerinde ve Türk İslam coğrafyasında birçok ünlü bilim insanı bilimsel faaliyetlerde bulundular. Bilim insanlarının yetiştirdiği öğrenciler bilim hayatının gelişmesine büyük katkı sağladılar. Nitekim Türk dünyasında yetişmiş olan en önemli bilim insanları arasında AK Şemseddin, Uluğ Bey ve onun öğrencisi olan Ali Kuşçu’nun yeri oldukça farklıdır.
10. Sınıf İlke Yayınları Tarih Ders Kitabı Sayfa 101 Cevabı
ETKİNLİK
XV ve XVI. yüzyıllarda Türk ve İslam dünyasındaki diğer bilim insanları hakkında araştırma yapınız. Elde ettiğiniz bilgilerden hareketle bir tarih gazetesi hazırlayarak okul panosunda sergileyiniz.
- Cevabı:
XV. Yüzyıl Türk ve İslam Dünyasındaki Bilim İnsanları
Pîrî Reis (1465/1470 -1554) :Pîrî Reis Osmanlı Türk’ü denizci ve kartografıdır. Asıl adı Muhyiddin Pîrî Bey’dir. Amerika’yı gösteren meşhur haritası ve “Kitab-ı Bahriye” adlı denizcilik kitabıyla tanınmıştır.
XVI. Yüzyıl Türk ve İslam Dünyasındaki Bilim İnsanları
Kâtip Çelebi (1609-1657): Kâtip Çelebi ya da Hacı Halife, tarih, coğrafya, bibliyografya ve biyografla ile ilgili çalışmalar yapmış Türk-Osmanlı âlimdir. Dünya bilim edebiyatında en ünlü ve bilinen eseri; İslam dünyasının en değerli eserlerini içeren 15.000 kitabı ve 10.000 müellifi (yazar) alfabetik dizin sistemine göre tanıtan “Keşf ez-zunûn ‘an esâmî elkutub ve l-fünûn”dur. Ayrıca daha sonra İbrahim Müteferrika tarafından basılan meşhur coğrafya ansiklopedisi “Cihannüma” ile tanınır.
10. Sınıf İlke Yayınları Tarih Ders Kitabı Sayfa 96, 97, 98, 99,100, 101 Cevabı ile ilgili aşağıda bulunan emojileri kullanarak duygularınızı belirtebilir aynı zamanda sosyal medyada paylaşarak bizlere katkıda bulunabilirsiniz.
