10. Sınıf Tarih Ders Kitabı İlke Yayınları 1. Ünite Yerleşme ve Devletleşme Sürecinde Selçuklu Türkiye’si Sayfa 37, 38, 39, 40, 41 Anadolu’da Moğol Tehlikesi Etkinlik Soruları ve Cevapları
10. Sınıf İlke Yayınları Tarih Ders Kitabı Anadolu’da Moğol Tehlikesi Cevapları
Anadolu’da Moğol Tehlikesi
10. Sınıf İlke Yayınları Tarih Ders Kitabı Sayfa 37 Cevabı
Moğol İmparatorluğu ve Anadolu’da yapmış olduğu faaliyetler hakkında neler biliyorsunuz? Belirtiniz.
- Cevap: Moğollar Anadolu Selçuklu devletini yenerek Anadolu’yu eyalet yapmışlar ve merkezden gönderdikleri valiler aracılığı ile yönetmişlerdir. Moğolların Selçukluları yendiği Savaş 1243 Kösedağ Savaşıdır. Anadolu’da siyasi birlik bozulunca Can ve mal güvenliği kalmamıştır.
TÜRKİYE SELÇUKLU – MOĞOL MÜCADELELERİ
MOĞOL İMPARATORLUĞU (1196-1227)
1196 yılında, dağınık hâlde bulunan Moğol kabilelerini tek bir bayrak altında toplamayı başaran Cengiz Han tarafından kuruldu. Moğollar, devlet yönetiminde Uygurlardan etkilenmiş, önemli devlet memuriyetlerine Uygurları getirmişlerdi. Büyük bir imparatorluk kurmayı hedefleyen Cengiz Han, önce Kansu ve Ordu bölgesini hâkimiyeti altına aldı. Daha sonra Çin’in merkezi durumundaki Pekin’i uzun süren savaşlar sonrasında almayı başardı. 1221’de Harzemşahlarla yaptıkları mücadeleler sonucunda Harezm Bölgesi’nin büyük bir kısmını ele geçirdiler. Bir süre sonra tüm Kafkasya, Rusya ve Anadolu’yu Moğolların hâkimiyeti altına aldı
Yukarıdaki haritadan hareketle Moğolların hâkimiyet sahalarını belirtiniz.
- Cevap:
10. Sınıf İlke Yayınları Tarih Ders Kitabı Sayfa 38 Cevabı
MOĞOL İSTİLASI VE SONUÇLARI
Baba İshak İsyanının Türkiye Selçuklu Devleti üzerindeki etkileri neler olmuştur? Belirtiniz.
- Cevap: Baba İshak İsyanı, Anadolu Selçuklu tarihinde en önemli isyanlardan biridir. Baba İshak İsyanı, toplumda Alevi, Sünni çatışmasını tetikleyen isyanlardan biri olarak Alevilerin yaşadığı topraklarda daha etkili olmaya başlamıştır. Anadolu Selçuklu Devleti’nin güç kaybetmesine neden olmuştur. Baba İshak İsyanı, Anadolu Selçuklu Devleti üzerinde ekonomik güç kaybının yaşanmasına, siyasi otorite kaybının yaşanmasına, devletin güvenlik açısından zayıflamasına, dış dünyaya devletin sonunun yaklaşmış olduğunu duyurmasına neden olmuştur. Anadolu Selçuklu Devleti, sürekli güç kaybederek otoritesini kaybedince isyanlar daha da çoğalmış ve devlet daha da zayıflamıştır. İsyanların bastırılamaması çok zor durumların yaşanmasına neden olmuştur.
10. Sınıf İlke Yayınları Tarih Ders Kitabı Sayfa 39 Cevabı
Kösedağ Savaşı Sonrası Anadolu
Türkiye Selçuklu Devleti, son hükümdarının (II. Mesut) keder ve hüzün içinde ölümü üzerine parçalandı. 1308 yılında Anadolu’nun genel görünümü şöyleydi: Orta ve Doğu Anadolu İlhanlIların Anadolu valilerinin elinde, yine Trabzon İmparatorluğu ve Kilikya Ermeni Krallığı İlhanlIlara tâbi durumdaydı. Maraş ve Antep çevreleri ise Memlûkluların elindeydi. Marmara’nın güney ve doğu sahilleri Bizans denetimindeydi. Batı Anadolu, İsparta, Mersin, Kastamonu’da çeşitli Türkmen beylikleri kurulmuştu ancak bunların tamamı İlhanlI Devleti’ne vergi ödemek durumundaydı. Bu beylikler içerisinde Konya’da bulunan Karamanoğulları en güçlü beylik olarak görünürken kendilerini Türkiye Selçuklu Devleti’nin mirasçısı kabul ediyorlardı. Zaman zaman İlhanlI komutanları Anadolu’ya geliyor, kendilerine itaatsizlik yapan Türkmen beylerini cezalandırıyorlardı. Tüm bu gelişmeler yüzünden Anadolu’da can ve mal güvenliği kalmamış, ticari faaliyetler durma noktasına gelmişti.
Kösedağ Savaşı’nın sonuçlarını siyasi, ekonomik ve sosyokültürel açıdan değerlendiriniz. Tespitlerinizi tablodaki boş alanlara yazınız.
- Cevap: Kösedağ Savaşı sonunda Anadolu Selçuklu Devleti egemenliğini kaybetmiştir. Egemenliğini kaybedince Anadolu’daki birliği de kaybetmiştir. Anadolu’da ortaya çıkan beylikler kendi egemenliklerini ilan etmeye başlamışlardır. Devletin başına Sultan olarak kimin geçeceğine Moğollar karar vermeye başlamıştı.
Anadolu Selçuklu Devletini Anadolu’da sağlamış olduğu güvenlik kalmayınca ticaret yolları ve tüccarlar tehlikeye girince ticaret azalmıştır. Anadolu’da bulunan bir çok bilim ve eğitim yeri Moğollar tarafından yağmalanmıştır. Türkmenler batıya doğru göç etmek zorunda kalmışlardır.
Selçuklu yıkılma sürecine girince, beylikler döneminin yaşanması da elzem olmuştur. Böylece Osmanlı Devleti’nin doğuşu da gerçekleşmeye başlamıştır. Moğollar çok büyük zulümler yapsalar da Anadolu’ya hakim olmamışlardır.
10. Sınıf İlke Yayınları Tarih Ders Kitabı Sayfa 40 Cevabı
MOĞOL İSTİLASI SONRASI ANADOLU’NUN SİYASİ VE TOPLUMSAL DURUMU
Kösedağ Savaşı’ndan sonra Anadolu’da İkinci Beylikler Dönemi’nin ortaya çıkmasının sebep ve sonuçlarını arkadaşlarınızla değerlendiriniz.
- Cevap: Bir yerde otorite boşluğu olursa otoritenin yerini başka bir otorite muhakkak doldurur.
Moğollar ile yapılan savaştan kaçan yenilen 2. Gıyaseddin Keyhüsrev bu olaylardan sonra emrinde insanların güvenini kaybedince onların kendisine bağlı kalmaları için hediyeler vermiştir ayrıcalıklar tanımıştır. Bu olaylardan sonra Anadolu da ticaret zorlaşmış ve güvenlik sorunları ortaya çıkmıştır. Bu sağlanan ayrıcalıktan dolayı Sultanın otoritesi zayıflamakta ve beyler kendi bildikleri gibi hareket etmekte ve bazen de kendi aralarında savaş yapıyorlardı. Kendi başlarına buyruk bir şekilde hüküm sürmeye başladılar. Anadolu da bu kargaşa sonunda Anadolu Selçuklu Devleti yıkıldı. Anadolu’da birliği fakat yüzyıla yakın bir zaman sonra Osmanlı Devleti tarafında Anadolu da siyasi birlik tekrar sağlandı. Kısa bir süreliğine tekrar bozulsa da sonra tekrar Türk birliği sağlandı.
10. Sınıf İlke Yayınları Tarih Ders Kitabı Sayfa 37, 38, 39, 40, 41 Cevabı ile ilgili aşağıda bulunan emojileri kullanarak duygularınızı belirtebilir aynı zamanda sosyal medyada paylaşarak bizlere katkıda bulunabilirsiniz.
