10. Sınıf İlke Yayınları Tarih Ders Kitabı 2. Ünite Beylikten Devlete Osmanlı Siyaseti (1302- 1453) Ölçme ve Değerlendirme Cevapları

10. Sınıf Tarih Ders Kitabı İlke Yayınları 2. Ünite Beylikten Devlete Osmanlı Siyaseti (1302- 1453) Sayfa 69, 70, 71, 72  2. Ünite Beylikten Devlete Osmanlı Siyaseti (1302- 1453) Ölçme ve Değerlendirme Etkinlik Soruları ve Cevapları

10. Sınıf İlke Yayınları Tarih Ders Kitabı 2. Ünite Beylikten Devlete Osmanlı Siyaseti (1302- 1453) Ölçme ve Değerlendirme Cevapları

2. Ünite Beylikten Devlete Osmanlı Siyaseti (1302- 1453) Ölçme ve Değerlendirme

10. Sınıf İlke Yayınları Tarih Ders Kitabı Sayfa 69 Cevabı

1. Aşağıda verilen devletlerden hangisi XIV. yüzyıl başlarında Yakın Doğu’da yer alan siyasi oluşumlar arasında gösterilemez?
A) Altın Orda Devleti
B) İlhanlı Devleti
C) Memlûklu Devleti
D) Eyyubi Devleti
E) Doğu Roma İmparatorluğu

• Cevap: D

2. I. Osmanlı Devleti Balkanlardaki topraklarını kaybetmiştir.
II. Anadolu Türk siyasi birliği bozulmuştur.
III. Osmanlı Devleti dağılma tehlikesi yaşamıştır.
Yukarıda verilenlerden hangisi ya da hangileri Ankara Savaşı’nın sonuçları ile ilgilidir?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
C) I ve II
D) II ve III
E) I, II ve III

• Cevap: D

3. Osmanlı Devleti’nin kısa sürede Rumeli ve Balkanlarda hâkimiyet kurmasında;
I. akıncı beylerinin başarılı çalışmaları,
II. istimâlet politikası,
III. bölgenin siyasi ve sosyal yapısı
etkenlerinden hangisi ya da hangilerinin etkili olduğu savunulabilir?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
C) I ve II
D) II ve III
E) I, II ve III

• Cevap: E

4. I. Germiyanoğulları
II. Karesioğulları
III. Hamitoğulları
Yukarıda verilenlerden hangisi ya da hangileri Kuruluş Dönemi’nde Osmanlı Devleti’nin hâkimiyeti altına almış olduğu Türk beylikleri arasında gösterilebilir?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
C) I ve II
D) II ve III
E) I, II ve III

• Cevap: E

10. Sınıf İlke Yayınları Tarih Ders Kitabı Sayfa 70 Cevabı

5. I. Beyliklerle sürekli mücadele edilmesi,
II. Batı eksenli fetih politikası izlenmesi,
III. Bizans’la tamamen uzlaşmaya dayalı bir dış politika oluşturulması
Yukarıda verilenlerden hangisi ya da hangileri aynı zamanda Osmanlı Devleti’nin kurucusu olan Osman Bey Dönemi’nin genel özellikleri ile ilgili değildir?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
C) I ve III
D) II ve III
E) I, II ve III

• Cevap: C

6. Kuruluş Dönemi’nde Osmanlı Devleti’nin Rumeli ve Balkanlarda kolayca ilerleyip önemli fetihler yapmasında;
I. Bizans’ın içinde bulunduğu siyasi ve sosyal durum,
II. Çimpe Kalesi’nin alınması,
III. Edirne’nin başkent yapılması
durumlarından hangisi ya da hangileri etkili olmuştur?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
C) I ve II
D) II ve III
E) I, II ve III

• Cevap: E

7. Osmanlı Devleti Rumeli ve Balkanlarda izlediği iskân politikası ile;
I. konar-göçer Türkmen boylarını yerleşik hayata geçirmek,
II. Balkanlarda daha güvenli şekilde ilerlemek,
III. bölge halklarını tamamen asimile etmek
durumlarından hangisi ya da hangilerini amaçlamıştır?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
C) I ve II
D) II ve III
E) I, II ve III

• Cevap: C

8. XIV. yüzyılın başlarında Türkiye Selçuklu Devleti’nin dağılma sürecine girmesine bağlı olarak Anadolu’da birçok Türk beyliği kendi aralarında mücadeleye başlamışlardı. Aynı şekilde İstanbul ve çevresine hâkim olan Bizans İmparatorluğu’nda ise sürekli taht kavgaları yaşanmaktaydı. Diğer yandan Balkanlarda uzun süredir devam eden mezhep kavgaları söz konusuydu.
Bu durumla ilgili olarak XIV. yüzyıl başlarında Anadolu ve Balkanların genel durumu hakkında aşağıdaki yargılardan hangisi söylenemez?
A) Anadolu’da Türk siyasi birliği bozulmuş durumdadır.
B) Bizans İmparatorluğu’nda iktidar mücadelesi yaşanmaktadır.
C) Anadolu’da merkezî otorite boşluğu söz konusudur.
D) Balkanlarda dinî ve siyasi birlik bulunmamaktadır.
E) Türkler bu dönemde Anadolu’nun tamamına hâkim durumdadırlar.

• Cevap: E

10. Sınıf İlke Yayınları Tarih Ders Kitabı Sayfa 71 Cevabı

9. I. Osmanlı şehzadeleri arasında iktidar mücadelelerinin yaşanması,
II. Osmanlı Devleti’nin Rumeli’deki topraklarının tamamını kaybetmesi,
III. Osmanlı Devleti’nde ilk kez toplumsal içerikli Şeyh Bedrettin İsyanının çıkması
Yukarıda verilenlerden hangisi ya da hangileri Osmanlı Devleti’nde yaşanan “Fetret Dönemi” ile ilgili gelişmelerdir?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
C) I ve III
D) II ve III
E) I, II ve III

• Cevap: C

10. Osmanlı Devleti’nin Rumeli’deki fetihlerinin kalıcı olmasına;
I. Ahiyân-ı Rûm
II. İskân politikası
III. Akıncı uç beyleri
IV. Dervişler
gibi unsurlardan hangisi ya da hangilerinin katkıları olmuştur?
A) I ve II
B) II ve III
C) I, II ve III
D) II, III ve IV
E) I, II, III ve IV

• Cevap: E

11. Aşağıda verilenlerden hangisi Osmanlı Devleti ile Timur Devleti arasında yapılan Ankara Savaşı’nın sonuçları arasında gösterilemez?
A) Bizans bir süre daha siyasi varlığını devam ettirmiştir.
B) Osmanlı Devleti’nin Balkanlardaki siyasi varlığı sona ermiştir.
C) Anadolu Türk siyasi birliği bozulmuştur.
D) Osmanlı Devleti dağılma tehlikesi yaşamıştır.
E) Anadolu’da sosyal ve ekonomik düzen bozulmuştur.

• Cevap: B

B. Aşağıdaki soruyu metne göre cevaplayınız.
Ahilerin en önemli tarihî fonksiyonları Osmanlı Devleti’nin kuruluşu ve yükselişi safhasında olmuştur. Ahiler, “gaziler, şeyhler alplar, alperenler” gibi adlarla Osmanlı Devletinin askerî gücü içinde yer alarak bu yeni Türk devletinin her türlü askerî faaliyetlerine katılmışlardır. Aşık paşazade Tarihi’nde Osmanlı Devleti’nin Kuruluş Dönemi’nde Anadolu sosyal bünyesinin temelini oluşturdukları bildirilen dört zümre arasında Ahiyân-ı Rûm (Anadolu Ahileri) da vardır. Ahiler Osmanlı Devleti’nin kuruluşunda fiilen bulundukları gibi fikren, manen de bulunmuşlardır. Osman Gazi’nin kayınpederi nüfuzlu bir Ahi Şeyhi olan Edebali (Görsel 2.12) idi.

10. Sınıf İlke Yayınları Tarih Ders Kitabı Sayfa 72 Cevabı

Osmanlı Devleti’nin kuruluşu ve gelişmesinde ahilerin, alperenlerin ve dervişlerin katkıları hangi yönde olmuştur?

• Cevap: Anadolu’nun Türk toprağı olmasında önemli pay sahibi olanlar arasında dervişlerin özel bir yeri vardır. Anadolu’nun fethi ve İslamlaşmasında olduğu gibi, Osmanlı Devleti’nin kuruluşu sırasında da Türkleri harekete geçiren en önemli unsurların başında tasavvuf gelmektedir. Anadolu’daki İslamlaşmayı hızlandıran tekkeler ilk olarak Türkler tarafından kurulmuş, hayatın her alanı zaviyeler çevresinde örgütlenmiş,[1] Anadolu’yu dolduran pek çok Türkmen şeyhinin kabri, ziyaretgâh haline gelmiştir.

C. Aşağıda verilen ifadelerin başına doğru ise “D”, yanlış ise “Y” yazınız.

• Cevap:

(Y) 1. Osmanlı Devleti ile Bizans arasında yapılan ilk savaş Palekanon (Maltepe) Savaşı’dır.
(D) 2. Timur, Altın Orda Devleti’ne son vererek Rus kezliklerinin güneye inmesine ortam hazırlamıştır.
(Y) 3. Osmanlılar Rumeli’ye ilk kez Osman Bey Dönemi’nde geçmişlerdir.
(D) 4. Haçlı ittifakına karşı yapılan I. Kosova Savaşı, I. Murad Dönemi’nde olmuştur.
(Y) 5. Osmanlı Devleti’nin Anadolu Türk siyasi birliğini sağlamak amacıyla ortadan kaldırdığı ilk Türk beyliği Hamitoğulları Beyliği’dir.

Ç. Aşağıdaki noktalı yerlere uygun ifadeleri yazınız.

• Cevap:

1. Osmanlı Devleti’nde 1402 – 1413 yılları arasında yaşanan döneme Fetret Dönemi, denilmiş ve bu döneme Osmanlı şehzadelerinden I. Mehmet son vermiştir.
2. Osmanlı Devleti Orhan Bey, Dönemi’nde, Bizans’tan yardım karşılığı aldığı Çimpe Kalesi sayesinde ilk kez Rumeli’ye geçmiştir.
3. Osmanlı Kuruluş Dönemi’nde Germiyanoğulları Beyliği çeyiz yolu ile;  Hamitoğulları Beyliği ise para karşılığında Osmanlı hâkimiyetine girmişlerdir.
4. Osmanlı Devleti’nin, fetih hareketlerine, Ahilik teşkilatına mensup Ahiyan-ı Rum ve bir kadın teşkilatlanması olan Baciyan-ı Rum gruplar da destek vermişlerdir.
5. Osmanlı Devleti, Ankara Savaşı sonucunda yıkılma tehlikesiyle karşılaşmıştır.

D. Aşağıdaki açık uçlu soruların cevaplarını defterinize yazınız.

1. Osmanlı Devleti iskân politikasını uygularken hangi hususlara dikkat etmiştir?

• Cevap: Osmanlı Devleti’nin İskân Yöntemleri Osmanlılar Rumeli’de kalıcı olmak istedikleri için buraya gelenleri ve sürgün ettiklerini sistemli bir şekilde iskân ettirmişler ve yeni yaşam sahaları ile yerleşim birimleri oluşturmuşlardır. Bu uygulanırken de başta vakıf ve temlik metoduna başvurulurken, sürgün usulü de yaygın olarak kullanılmıştır. İnsanlar sürgün edilirken, onların en verimli olacaklarına inanılan yeni fethedilmiş boş ve bereketli araziler tercih edilmektedir. Çünkü bu siyasetin temel amacı, devletin kendi gelirini arttırmaktır. Osmanlılar ‘da sıkça görülen bir uygulama da fethedilen yerlerin orayı fetheden komutanlara kılıç hakkı olarak verilmesidir. Böylece hem komutanlar ödüllendirilip fetih teşvik ediliyor hem de fethedilen yerlerin kaybedilmemesi için oraya başta yakınları olmak üzere nüfus nakledilip yerleşmeleri sağlanıyordu.

2. Osmanlı Devleti’nin, Anadolu’ya nispeten Rumeli’de daha hızlı hâkimiyet kurmasında hangi faktörler etkili olmuştur?

• Cevap: Osmanlı’nın Rumeli’ye ilk geçişi, 1353 olarak gösterilir. Ancak bundan önce Osmanlı askerleri defalarca Rumeli’ye geçmiş ve burada faaliyet göstermişlerdir. Anadolu Türkleri Rumeli’ye ilk kez 1261’de Türkiye Selçuklu Sultanı II. Gıyaseddin Keykavus’la bera ber geçmişler ve Dobruca ‘ya yerleşmişlerdir. 1308’de Halil isimli bir Türk’ün 800 süvari ve 2 bin piyadeyle Rumeli’ye geçerek burada Katalanlarla işbirliği yaptığını görüyoruz. İki yıl burada kalan Türkler, Anadolu’ya geri dönerken Bizans Ceneviz işbirliği sonucu yok edilmişlerdir Osmanlı kuvvetleriyse ilk kez 1322 yılında Andrenikos lar arasındaki iç savaş sırasın­da Rumeli’ye geçtiler. 8 bin kişilik Osmanlı kuvveti ihtiyar Andrenikos’un ordusunda yer alıyordu. Bundan sonra 1329’da Palekanon Savaşı’nın ardından, Orhan Bey’in gönderdiği kuvvetler Meriç’in de nize döküldüğü yerin batısına çıktılarsa da başarılı olamadılar.

3. Osmanlı Devleti, Ankara Savaşı sonrasında Anadolu’da büyük toprak kayıpları yaşarken; Rumeli’de büyük ölçüde toprak kaybı yaşamamıştır. Bu durumun sebepleri nelerdir?

• Cevap: İngiltere ve Fransa arasında 116 yıl süren Yüzyıl savaşlarıdır. Yüzyıl savaşları sayesinde Osmanlı Devletine karşı haçlı ittifakı oluşturulmadı. Osmanlı Devleti, balkanlarda hoşgörülü bir siyaset izliyordu. Balkan milletlerine Osmanlı Devletinin adaletli davranması ve onların bu durumu benimsemiş olmaları.

4. Bizans’a yardım karşılığı alınan Çimpe Kalesi’nin, Osmanlı Devleti’ne kazanımları neler olmuştur?

• Cevap: Böylece Türkler Rumeli’de ilk defa toprak sahibi oldu ve yapılacak yeni fetihler için önemli üs elde edildi.

5. Tarihçi Fuad Köprülü’ye göre Osmanlı Devleti’nin kurulması ve kısa sürede büyümesinde hangi faktörler etkili olmuştur?

• Cevap: 

➜ Anadolu’da siyasi birlik diye bir şey kalmaması
➜ Haçlı Seferlerinden yorgun düşen Anadolu Selçukluların durumu
➜ Anadolu Dervişlerinin tasavvuf düşüncelerini yaymaları

10. Sınıf İlke Yayınları Tarih Ders Kitabı Sayfa 69, 70, 71, 72 Cevabı ile ilgili aşağıda bulunan emojileri kullanarak duygularınızı belirtebilir aynı zamanda sosyal medyada paylaşarak bizlere katkıda bulunabilirsiniz.