10. Sınıf Fizik Beceri Temelli Etkinlik Kitabı Sayfa 65 Cevapları Meb Yayınları‘na ulaşabilmek ve dersinizi kolayca yapabilmek için aşağıdaki yayınımızı mutlaka inceleyiniz.
10. Sınıf Fizik Beceri Temelli Etkinlik Kitabı Cevapları Sayfa 65
Titreşim hareketinin bir ortamda yaptığı şekil değişikliğine dalga, bu değişikliğin bir noktadan başka bir noktaya iletilmesine dalga hareketi adı verilir. Ortamda yayılan hangi tür dalga olursa olsun her zaman dalgayı üreten bir dalga kaynağına ihtiyaç vardır. Kaynağın bir tam dalgayı üretmesi için geçen süreye periyot, birim zamanda ürettiği dalga sayısına da frekans denir. Ortamda ilerleyen dalganın periyot ve frekans değerleri de onu üreten kaynağın değerlerine eşit olur. Dalga kaynağı daha hızlı titreşip birim zamanda daha çok titreşim yaptığında daha çok dalga üreteceğinden kaynağın ürettiği dalgaların da frekansı artmış olur. Bu durumda her bir dalgayı üretmek için gereken süre yani periyot azalmış olur. Dalga kaynağının titreşim enerjisi artarsa oluşan dalanın denge konumuna olan uzaklığı da değişir. Oluşan dalganın tepe ya da çukur noktasının denge konumuna olan dik uzaklığı da genliğini oluşturur. Dalgaların bir ortamdaki ilerleme hızı ise ortamın fiziksel özelliklere bağlı olarak değişir. Ortam değişmediği sürece dalganın ilerleme hızı değişmez.
Dalga üretildikten sonra ortamın fiziksel özelliklerinin değişmesi ilerleme hızını değiştirebilir ancak frekans ya da periyodunu değiştirmez. Çünkü dalganın üretilme süresi ve birim zamanda üretilen dalga sayısı sadece kaynağa bağlı olarak değişir.
Şekilde aynı ortamda oluşturulan K, L ve M dalgalarının eşit kare bölmelere ayrılmış düzlemdeki bir anlık görünümleri verilmiştir. Buna göre K, L ve M dalgaları ile ilgili aşağıdaki soruları cevaplayınız.
1. K, L ve M dalgalarının ilerleme hızları VK, VL ve VM’nin büyüklüklerini karşılaştırınız.
- Cevap: Dalgaların ilerleme hızı ortama bağlıdır. K, L ve M dalgaları aynı ortamda oluşturulduğu için ilerleme hızlarının büyüklükleri arasındaki ilişki VK = VL = VM
2. Dalga boyları K, L ve M’nin büyüklüklerini karşılaştırınız.
- Cevap: Aynı özellikteki ardışık iki nokta arasındaki uzaklık dalga boyunu verir. Dalgaların ardışık iki tepe noktası arasındaki uzaklıklar λk = 4 birim, λL = 4 birim ve λM = 2 birim olduğundan dalga boylarının büyüklükleri arasındaki ilişki
λK = λL > λM
3. Frekansları fK, fL ve fM’nin büyüklüklerini karşılaştırınız.
- Cevap: V = λ . f ifadesine göre frekans, dalga boyu ile ters orantılıdır. Dalgaların ilerleme hızlarının büyüklükleri aynı olduğundan frekanslarının büyüklükleri arasındaki ilişki FM > fK = fL olur.
4. Periyotları TK, TL ve TM’nin büyüklüklerini karşılaştırınız.
- Cevap: Periyot, frekans ile ters orantılı olduğundan periyotlarının büyüklükleri arasındaki ilişki Tk = Tl > Tm olur.
5. Genlikleri AK, AL ve AM’nın büyüklüklerini karşılaştırınız.
- Cevap: Genlik, dalganın tepe ya da çukur noktasının denge konumuna olan dik uzaklığıdır. K, L ve M dalgalarının genlikleri sırasıyla AK = 2 bölme, AL = 1 bölme ve AM= 2 bölmedir. Buna göre genliklerin büyüklük sıralaması AK = AM > AL şeklinde olur.
6. K, L ve M dalgaların dalga boylarının eşitlenmesi için kaynakların frekanslarında nasıl değişimler yapılabilir? Açıklayınız.
- Cevap: Dalga boyu, ilerleme hızı ve frekans arasında V = λ . f ilişkisi vardır. Şekil I, II ve III’teki dalgalar aynı ortamda oluşturulduğundan ilerleme hızları eşit olur. Bu nedenle dalgaların dalga boylarının aynı olması için frekansları da aynı olmalıdır. Aşağıda örnek birkaç işlem verilmiştir. Çözüm için farklı işlemler de yapılabilir.
➜ I ve II nolu kaynakların frekansları değiştirilmeden III nolu kaynağın frekansı azaltılabilir (Yarıya düşürülebilir.).
➜ III nolu kaynağın frekansı değiştirilmeden I ve II nolu kaynakların frekansları arttırılabilir ( İki katına çıkarılabilir.).
➜ I ve II nolu kaynakların frekansları bir miktar arttırılıp III nolu kaynağın frekansı bir miktar azaltılabilir.
➜ I ve II nolu kaynakların frekansları bir miktar azaltılıp III nolu kaynağın frekansı bunlara göre daha çok azaltılabilir.
➜ III nolu kaynağın frekansı bir miktar arttırılıp I ve II nolu kaynakların frekansları buna göre daha çok arttırılabilir.
10. Sınıf Meb Yayınları Fizik Beceri Temelli Etkinlik Kitabı Sayfa 65 Cevabı ile ilgili aşağıda bulunan emojileri kullanarak duygularınızı belirtebilir aynı zamanda sosyal medyada paylaşarak bizlere katkıda bulunabilirsiniz.
