10. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Sayfa 22 Cevapları Biryay Yayınları‘na ulaşabilmek ve dersinizi kolayca yapabilmek için aşağıdaki yayınımızı mutlaka inceleyiniz.
10. Sınıf Biryay Yayınları Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Sayfa 22 Cevabı
10. Sınıf Biryay Yayınları Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Sayfa 22 Cevabı
Metin ve Türle İlgili Açıklamalar
Türk edebiyatı kültür ve medeniyet değişimlerine göre şekillenmiştir. Türk toplumunun çok köklü bir geçmişe dayanan edebî ürünleri vardır. Savaşlar, göçler, din ve medeniyet değişiklikleri edebî anlayışta köklü değişikliklere neden olabilir. Türkler İslamiyet’in kabulünden önce Gök Tanrı, Manihaizm ve Budizm gibi dinlere inanmışlardı. Bunlar arasında en köklü değişikliğe neden olan din, İslamiyet olmuştur. İlk başlarda göçebe kültürü etrafında şekillenen edebiyat, sonra İslami kültürle 19. yüzyıldan itibaren ise Batı kültürüyle şekillenmeye başlamıştır. Coğrafi değişiklikler de bunu tetiklemiştir. Türklerin Batı medeniyetine yakın bir bölgede bulunması Türk edebiyatını etkilemiştir.
Metni Anlama ve Çözümleme
1. Türk edebiyatının dönemlere ayrılmasındaki temel ilkeleri metinden hareketle söyleyiniz.
- Cevap:
Dil anlayışı
Lehçe ve şive farklılıkları
Kültürel farklılaşma
Dinî hayat
Sanat anlayışı
Coğrafi değişim
2. Okuduğunuz metne göre Türk edebiyatını etkileyen en önemli olay nedir?
- Cevap: İslamiyet’in Kabulü.
3. İslami Dönem Türk edebiyatının divan ve halk edebiyatı olarak iki ana koldan devam etmesinin nedeni ne olabilir? Açıklayınız.
- Cevap: En belirgin nedeni sanatçılar ile halk arasındaki kültür seviyesi farkıdır. Divan edebiyatı, kültürlü-eğitimli-dönemin diliyle Arapça-Farsça gibi yabancı dillerini bilen sanatçıların ortaya koyduğu bir edebiyattır. Bu yüzden sanatın amaç olduğu ve en üst perdeden şiirlerin yazıldığı bir edebiyattır. Hatta bu yüzden Yüksek Zümre edebiyatı da denmiştir. Halk edebiyatı ise adı üstünde halkın edebiyatıdır. Halk konuştuğu -anladığı -bildiği dil olan sade yalın arı Türkçe ile ürünleri ortaya koyar. Halk yaşadığı somut dünyayı anlatır. Halk günlük olayların etkisinde ve içindedir. Bu yüzden halk edebiyatı halk seviyesinde bir edebiyattır. Kısaca temel neden sanat anlayışı farkı ve ürünü ortaya koyan kişilerin kültürel seviye farkıdır.
4. İslamiyet öncesi Türk edebiyatı ile İslami Dönem Türk edebiyatı arasındaki temel farklar nelerdir? Anlatınız.
- Cevap:
Benzerlikleri
– Zihniyeti Yansıtmaları
– Belirli Bir Ölçü İle Yazılmaları
– Kafiye Redif Kullanılması
– Sanatsal Bir Dilin Kullanılması
– Ahenk Unsurlarını Barındırmaları
Farklılıkları
1– Nazım Şekli-
İSLAMİYET ÖNCESİ Koşuk Sagu
İslami Dönem – İlahi, mesnevi, kaside, gazel
2– Nazım Birimi-
İSLAMİYET ÖNCESİ Dörtlük
İslami Dönem – beyit -dörtlük
3– Ölçü-
İSLAMİYET ÖNCESİ Hece Ölçüsü
İslami Dönem – aruz ölçüsü -az sayıda hece
4– tema-
İSLAMİYET ÖNCESİ Yiğitlik, kahramanlık, aşk, ölüm
İslami Dönem – Aşk-ilahi aşk-peygamber övgü-tasavvuf
5– Dil ve Anlatım-
İSLAMİYET ÖNCESİ Sade öz Türkçe
İslami Dönem – Arapça Farsça etkisi var
6– Zihniyet-
İSLAMİYET ÖNCESİ Türk kültürünün şekillendiği bir zihniyet
İslami Dönem – İslam kültürünün şekillendirdiği bir zihniyet
5. 19. yüzyıldan sonra Batı medeniyetinin örnek alınmasının ve devamında edebî türlerinin kullanılmasının nedenleri nelerdir? Açıklayınız.
- Cevap: Bunu tarihi süreç ile açıklamak en doğrusu. Batı’nın bilimde-teknolojide -kültürel alanda ilerlemesi ile Osmanlı artık Batı’yı örnek almıştır. Bu örnek alma ilk askeri alanda başlamış zamanla tüm alanlarda görülmüştür. Edebiyat alanında da özellikle Fransız edebiyatı örnek alınmış ve burada ortaya çıkan akımlar-türler edebiyatımıza yansımıştır. Yani temel neden batının daha gelişmiş bir seviyede olması.
6. Metinde kullanılan anlatım biçimiyle düşünceyi geliştirme yollarını belirleyiniz.
- Cevap:
Anlatım biçimleri:
➜ Açıklayıcı
➜ Öğretici
➜ Kanıtlayıcı anlatım
Düşünceyi geliştirme yolları:
➜ Örnekleme
➜ Tanık gösterme
➜ Sayısal verilerden yararlanma
➜ Karşılaştırma
7. Halk edebiyatının köklerinin İslamiyet öncesine kadar gitmesinin nedeni nedir? Açıklayınız.
- Cevap: Çünkü halk edebiyatı demek halkın edebiyatı demek. Halk da İslamiyet’ten önce de var olan bir unsur. Yani halk hep vardı. İslamiyet’i kabul edince kültürü-dini değişti sadece.
ETKİNLİK
a) Aşağıdaki metinlerin Türk edebiyatının hangi dönemine ait olduğunu altlarına yazınız.
- Cevap:
10. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Biryay Yayınları Ders Kitabı Sayfa 22 Cevabı ile ilgili aşağıda bulunan emojileri kullanarak duygularınızı belirtebilir aynı zamanda sosyal medyada paylaşarak bizlere katkıda bulunabilirsiniz.
